Όπως ακριβώς μας προειδοποίησε ο Μίζες, ο κρατικός παρεμβατισμός πέτυχε εκεί που ο κομμουνισμός απέτυχε, ανατρέποντας με επιτυχία σε όλον τον κόσμο κυβερνήσεις που δεν σεβάστηκαν ποτέ τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα.
Κείμενο του Tho Bishop, δημοσιευμένο στις 30 Σεπτεμβρίου 2021. Απόδοση στα ελληνικά, Νίκος Μαρής. Χρόνος ανάγνωσης 2'.
Μέσα από την τεράστια δυναμική της πνευματικής του παραγωγής, ο Λούντβιχ φον Μίζες καθιερώθηκε ως ένας από τους σημαντικότερους διανοούμενους του εικοστού αιώνα. Το έργο του Human Action παραμένει ένα θεμελιώδες κείμενο της αυστριακής σχολής οικονομικών. Η κριτική του, που σκιαγραφεί το ανέφικτο του σοσιαλισμού, δικαιώθηκε με την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης και παραμένει χωρίς σοβαρή πνευματική αμφισβήτηση μέχρι σήμερα.
Κάτι εξίσου σημαντικό, αλλά που συχνά παραβλέπεται, είναι η βιβλιογραφία του για το οικονομικό σύστημα που συνεχίζει να μαστίζει τον κόσμο σήμερα:
τον παρεμβατισμό.Όπως κάποιοι σύγχρονοί του σαν τον Τζέιμς Μπέρναμ, ο Μίζες διέκρινε ότι η πραγματική απειλή για τις ελεύθερες αγορές στη Δύση δεν ήταν μια αληθινή σοσιαλιστική επανάσταση, αλλά περισσότερο η προσέγγιση «της μέσης οδού», που προσέλκυε τόσο πολύ την πνευματικά ρηχή πολιτική τάξη.
Το 1950, κατά τη διάρκεια μιας από τις σημαντικότερες ομιλίες του, ο Μίζες εντόπισε την πιο επικίνδυνη ιδεολογία στην παγκόσμια σκηνή:
Απορρίπτουν τον σοσιαλισμό όσο και τον καπιταλισμό. Προτείνουν ένα τρίτο σύστημα, το οποίο, όπως λένε, απέχει τόσο από τον καπιταλισμό όσο και από τον σοσιαλισμό, και που ως ένα τρίτο σύστημα οικονομικής οργάνωσης της κοινωνίας βρίσκεται ανάμεσα στα δύο άλλα συστήματα, και ενώ διατηρεί τα πλεονεκτήματα και των δύο, αποφεύγει τα μειονεκτήματα που είναι εγγενή στο καθένα. Αυτό το τρίτο σύστημα είναι γνωστό ως το σύστημα του κρατικού παρεμβατισμού. Στην ορολογία της αμερικανικής πολιτικής αναφέρεται συχνά ως πολιτική της μέσης οδού.
Αυτή η ιδεολογία πέτυχε εκεί που ο κομμουνισμός απέτυχε, ανατρέποντας με επιτυχία κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο, οι οποίες δεν σεβάστηκαν ποτέ τα δικαιώματα ιδιοκτησίας.
Όπως κατάλαβε ο Μίζες, ωστόσο, αυτή η «διαχειριστική επανάσταση» δεν θα μπορούσε να διαρκέσει ως μια βιώσιμη μορφή διακυβέρνησης. Ο παρεμβατισμός μπορεί να είναι πολιτικά βολικός, αλλά τελικά βασίζεται σε δομικές ασυνέπειες. Είναι ανάγκη να απορριφθεί εντελώς, αλλιώς θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε μια όλο και μεγαλύτερη μετατόπιση ισχύος προς στο κράτος.
Αυτό ακριβώς βιώνουμε.
Στον εικοστό αιώνα, είδαμε κράτη εχθρικά προς τον κομμουνισμό να αποδέχονται όλο και περισσότερο τον αυξανόμενο κρατισμό εντός τους. Το ρυθμιστικό κράτος αυξήθηκε. Το κράτος πρόνοιας διογκώθηκε. Οι στρατιωτικοί εξοπλισμοί αυξήθηκαν. Οι δαπάνες στο εσωτερικό και στο εσωτερικό ήταν τόσο μεγάλες που ανάγκασαν την αμερικανική κυβέρνηση να διαρρήξει την ισοτιμία του δολαρίου με τον χρυσό, δίνοντας στην αμερικανική τεχνοκρατία νέους τρόπους για να υφαρπάξει τον πλούτο του λαού και να επιβραβεύσει θεσμούς πιστούς σε εκείνο.
Οι μόνοι έλεγχοι που απομένουν να προβληματίζουν το κράτος προέρχονται από το τι είναι διατεθειμένοι να ανεχτούν οι πολίτες, και από τον ανταγωνισμό μεταξύ των κρατών που επιδιώκουν να προσελκύσουν οικονομικό και ανθρώπινο κεφάλαιο.
Το 2021, οι επίδοξοι κεντρικοί σχεδιαστές των εθνικών κυβερνήσεων και οι θεσμοί της πολιτικής παγκοσμιοποίησης εντόπισαν την ευκαιρία να ξεπεράσουν αυτά τα εναπομείναντα όρια. Με το πρόσχημα της «δημόσιας υγείας», οι περηφανευόμενες ως «φιλελεύθερες δημοκρατίες» φυλάκισαν τους ίδιους τους πολίτες τους, παρακάμπτοντας κάθε δέουσα διαδικασία. Έκλεισαν την οικονομία και κατέστρεψαν αμέτρητες μικρές επιχειρήσεις. Διέταξαν ιατρικές πράξεις. Με τη βοήθεια διαπλεκόμενων εταιρειών, φίμωσαν τους πολιτικούς αντιφρονούντες.
Σε απάντηση των οικονομικών συνεπειών αυτών των ενεργειών, επιδιώκουν την εξάλειψη του φορολογικού ανταγωνισμού μεταξύ των κρατών, την εναρμόνιση των ιατρικών διαταγμάτων, τον έλεγχο των τιμών ορισμένων κλάδων, και την απομυθοποίηση όσων αντιστέκονται.
Με αυτό το νέο εγχειρίδιο ενεργειών, και με παγκόσμιες φιλοδοξίες, ιδρύματα όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Παγκόσμια Τράπεζα επιδιώκουν να χρησιμοποιήσουν παρόμοια εργαλεία στο μέλλον, στο όνομα οποιασδήποτε κρίσης κρίνουν ότι αξίζει τον κόπο .
Την αλλαγή του κλίματος. Τον υπερπληθυσμό. Τον εξτρεμισμό στο εσωτερικό. Την παραπληροφόρηση. Η εκάστοτε αιτιολογία της μόδας μπορεί να αλλάζει, αλλά το εγχειρίδιο παραμένει το ίδιο.
Δεν θα μας ανήκει τίποτα, δεν θα έχουμε ιδιωτικότητα, θα κάνουμε ό, τι μας λένε, και θα μας αρέσει - γιατί αλλιώς...
Όπως συνειδητοποίησε ο Μίζες, τα πράγματα δεν χρειάζεται να γίνουν έτσι. «Αυτή η έκβαση δεν είναι αναπόφευκτη. Η τάση μπορεί να αντιστραφεί, όπως συνέβη με πολλές άλλες τάσεις στην ιστορία».
Πως όμως; Από ανθρώπους σαν κι εσάς, που θα οπλίζει ο ένας τον άλλον με τα πνευματικά εργαλεία που είναι απαραίτητα για να προσδιορίσουμε και να ανταποκριθούμε σε αυτόν τον υφέρποντα αυταρχισμό. Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε δεν θα λυθούν κολλώντας αυτοκόλλητα σε προφυλακτήρες αυτοκινήτων, ή με την παρωδία των δημοκρατικών εκλογών, αλλά εμπνέοντας νέες γενιές θαρραλέων ανθρώπων, προετοιμασμένων να αντισταθούν.
Αυτή είναι η αποστολή του Ινστιτούτου Mises, να ενημερώνει και να εκπαιδεύει άτομα σε όλο τον κόσμο με τις απαραίτητες ιδέες, ώστε να απορρίψουν τις πνευματικές αμαρτίες του εικοστού αιώνα και τις αυταρχικές φρικαλεότητες του υπάρχοντος ψευδο-φιλελεύθερου συστήματός μας, και να αποκαταστήσουν έναν πολιτισμό που θα βασίζεται στον σεβασμό της ελευθερίας του ατόμου, τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα και την ειρηνική συνύπαρξη.
Με τα λόγια του Λούντβιχ φον Μίζες,
Είτε το έχει επιλέξει είτε όχι, κάθε άνθρωπος συμμετέχει στον μεγάλο ιστορικό αγώνα, στην αποφασιστική μάχη στην οποία μας ωθεί η εποχή μας.