Ο Mises προειδοποίησε ότι «δεν υπάρχει επιστημονικό δέον γενέσθαι. Η επιστήμη είναι ικανή να καθορίσει μόνο το είναι. Δεν μπορεί ποτέ να υπαγορεύσει τι πρέπει να γίνει και τι σκοπούς πρέπει να έχουν οι άνθρωποι». Αφ’ ότου υιοθετήθηκε η κινεζική προσέγγιση, οι νεοφώτιστοι δικτάτορες των πρώην ανοιχτών κοινωνιών επιβάλλουν πράγματα, που όχι μόνο ξεπερνούν τα όρια της δράσης ενός κράτους σύμφωνα με τη φιλελεύθερη αντίληψη, αλλά υπερβαίνουν επίσης το πεδίο και τους σκοπούς της επιστήμης
Άρθρο του Birsen Philip, που δημοσιεύτηκε στις 27 Αυγούστου 2021 από το Mises Institute. Χρόνος ανάγνωσης 6'.
Τον Ιανουάριο του 2020, η Χουμπέι και περισσότερες από δέκα ακόμα επαρχίες στην ηπειρωτική Κίνα εφάρμοσαν ολοκληρωτικά μέτρα αποκλεισμού, όπως το κλείσιμο των σχολείων και των χώρων εργασίας, και αυστηρούς περιορισμούς στις μετακινήσεις και την κινητικότητα, συμπεριλαμβανομένης της αναστολής όλων των δημόσιων συγκοινωνιών, της ακύρωσης πτήσεων, το κλείσιμο σιδηροδρόμων και σταθμών λεωφορείων, και τον αποκλεισμό των εισόδων των αυτοκινητοδρόμων. Οι προσπάθειες για τον έλεγχο της επιδημίας σε αυτές τις επαρχίες περιλάμβαναν επίσης εντολές χρήσης μάσκας και αυστηρές διαταγές παραμονής στο σπίτι. Μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου 2020, η πανδημία ήταν σε μεγάλο βαθμό υπό έλεγχο στις περισσότερες κινεζικές επαρχίες, γεγονός που οδήγησε την κυβέρνηση να αρχίσει να χαλαρώνει πολλά από τα καταπιεστικά μέτρα αποκλεισμού τον επόμενο μήνα. Ο αποκλεισμός άρθηκε επίσημα στις 8 Απριλίου 2020, εβδομήντα έξι ημέρες μετά την αρχική εφαρμογή του.
Στις 11 Μαρτίου 2020, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δήλωσε ότι το ξέσπασμα του covid-19 αναβαθμίζεται από «κατάσταση έκτακτης ανάγκης δημόσιας υγείας» σε «πανδημία». Ανταποκρινόμενοι σ’ αυτή την απόφαση, κυβερνητικοί αξιωματούχοι σε πολλές φιλελεύθερες χώρες, μαζί με μια χούφτα μη εκλεγμένων υγειονομικών εμπειρογνωμόνων, δεν δίστασαν να υιοθετήσουν μέτρα περιορισμού παρόμοια με αυτά που επιβλήθηκαν στην Κίνα, συμπεριλαμβανομένου του κλεισίματος των εσωτερικών και εξωτερικών συνόρων, και «εξαιρετικά καταναγκαστικών και περιοριστικών lockdown και μέτρων φυσικής αποστασιοποίησης με σκοπό να τεθεί υπό έλεγχο η πανδημία και να αποφευχθούν μελλοντικές εστίες μετάδοσης». Αυτό σημαίνει ότι,
αντί να διαχειριστούν μια κατάσταση που προέκυψε αυθόρμητα με τα εργαλεία της αυθόρμητης τάξης (επίσης γνωστά ως «ελεύθερη και ανοιχτή κοινωνία»), την οποία ο FA Hayek περιέγραψε ως αυτοδημιουργούμενο, αυτορρυθμιζόμενο και αυτό-διορθούμενο σύστημα, αυτοί οι πολιτικοί και οι μη εκλεγμένοι υγειονομικοί εμπειρογνώμονες επέλεξαν συνειδητά να εφαρμόσουν μια τεχνητή τάξη πραγμάτων, που εισήχθη από την Κίνα. Αυτό έγινε παρά το γεγονός ότι, ιστορικά, αυτές οι χώρες ήταν επίμονα επικριτικές για την τεχνητή τάξη πραγμάτων (γνωστή και ως κεντρικά σχεδιασμένη, ακούσια ή εξωγενής τάξη), που αναφέρεται στον σκόπιμο κεντρικό σχεδιασμό όλων των πτυχών μιας κοινωνίας από έναν αρχηγό κράτους (ή μια ομάδα ανθρώπων) με σκοπό την επίτευξη προκαθορισμένων σκοπών. Ο Χάγιεκ προειδοποίησε ότι τα κράτη που στρέφονται στην τεχνητή τάξη για να επιτύχουν τους προκαθορισμένους στόχους τους θα καταφύγουν αναγκαστικά στον εξαναγκασμό και στην επιβολή ενός συνόλου πρακτικών κανόνων που θα υπαγορεύουν τις ενέργειες, τη συμπεριφορά και τις αξίες των ατόμων, τόσο στη δημόσια όσο και στην ιδιωτική τους σφαίρα. Σύμφωνα με τον ίδιο, όλα τα ολοκληρωτικά καθεστώτα, συμπεριλαμβανομένης της μπολσεβίκικης Ρωσίας, της ναζιστικής Γερμανίας και της φασιστικής Ιταλίας, ήταν τεχνητά διατεταγμένες κοινωνίες. Σε αντίθεση με μια αυθόρμητα διατεταγμένη κοινωνία, όπου δεν υπάρχουν προκαθορισμένοι και περίπλοκα σχεδιασμένοι συλλογικοί στόχοι μεγάλης κλίμακας που πρέπει να επιτευχθούν από μια ανώτερη αρχή, και κάθε άτομο εκτελεί τα δικά του σχέδια με βάση τη δική του βούληση, επιλογές και αξίες, σε μια τεχνητή κοινωνική διάρθρωση «ο σχεδιασμός του κεντρικού σχεδιαστή» αντικαθιστά «τα σχέδια των συνανθρώπων του».[1] Με άλλα λόγια, ο κεντρικός σχεδιαστής επιδιώκει να «στερήσει από όλους τους άλλους ανθρώπους τη δυνατότητα να σχεδιάζουν και να ενεργούν σύμφωνα με τα δικά τους σχέδια. Στοχεύει σε ένα μόνο πράγμα: την αποκλειστική, απόλυτη υπεροχή του δικού του σχεδίου». [2]Αυθόρμητη τάξη εναντίον τεχνητής τάξης
Παρόλο που η τεχνητή τάξη είναι ένα καινοφανές σύστημα για τις άλλοτε φιλελεύθερες
χώρες της Δύσης, οι κυβερνήσεις τους υιοθέτησαν με ενθουσιασμό τις
νεοαποκτηθείσες ολοκληρωτικές τους εξουσίες, καθώς και συναφείς τρόπους επικοινωνίας, τεχνικές
προπαγάνδας, φρασεολογία, και καταπιεστικές, καταναγκαστικές και δικτατορικές πολιτικές. Επίσης φίμωσαν και αποδοκίμασαν τις αντίθετες απόψεις, συμπεριλαμβανομένων των
απόψεων πολλών συγγραφέων και διαπιστευμένων επιστημόνων και γιατρών, οι οποίοι
δέχτηκαν προσωπικές επιθέσεις και χαρακτηρίστηκαν «covidiots», οπαδοί θεωριών συνωμοσίας, και εγωιστές. Ίσως πιο
ανησυχητικός να είναι ο τρόπος με τον οποίο προωθούν ασταμάτητα τον πλήρη
εμβολιασμό των πληθυσμών τους με εμβόλια mRNA -με άγνωστες μελλοντικές
παρενέργειες- μέσω εξαιρετικά εξελιγμένων τεχνικών μάρκετινγκ και προπαγάνδας,
σχεδιασμένων να προκαλούν φόβο και παράνοια. Τις τελευταίες εβδομάδες,
πολλά από αυτά τα ολοκληρωτικά καθεστώτα, τα οποία βρίσκονται ακόμη στα
σπάργανα, έχουν εντείνει τις προσπάθειές τους να εμβολιάσουν εκείνους τους
πολίτες που αποδεικνύονται οι πιο απρόθυμοι ή διστακτικοί να κάνουν εμβόλια τεχνολογίας
mRNA, στρεφόμενα σε τιμωρητικά μέτρα, όπως η παρακράτηση «προνομίων» με τα διαβατήρια
εμβολίου και η απειλή στέρησης του βιοπορισμού τους μέσω εντολών υποχρεωτικού εμβολίου. Στην
πραγματικότητα, η υιοθέτηση των διαβατηρίων εμβολίου προχωρά σε πολλές δυτικές
χώρες, παρά το γεγονός ότι τα πρόσφατα δεδομένα από το Ισραήλ, το Ηνωμένο
Βασίλειο και πολλά άλλα έθνη με υψηλά ποσοστά εμβολιασμού υποδηλώνουν ότι οι
ενέσεις mRNA είναι πολύ περιορισμένης αποτελεσματικότητας στην πρόληψη ή την εξάπλωση
της νόσου. Η σταδιακή επιβολή διαφόρων ολοκληρωτικών μέτρων που στοχεύουν
να εξαναγκάσουν τις μάζες να κάνουν τις ενέσεις τους δεν πρέπει να προκαλεί
ιδιαίτερη έκπληξη,
Μέχρι στιγμής, τα καταπιεστικά μέτρα που έχουν υιοθετηθεί από τους νεοφώτιστους
δικτάτορες των πρώην φιλελεύθερων κοινωνιών έχουν δημιουργήσει «μια κατάσταση
πραγμάτων που από την άποψη των υποστηρικτών τους είναι χειρότερη από την
προηγούμενη κατάσταση που είχαν σχεδιαστεί να αλλάξουν». [3] Δυστυχώς,
αυτό είναι απίθανο να τους αποτρέψει από το να προχωρήσουν και να κάνουν τα
πράγματα ακόμη χειρότερα. Σύμφωνα με τον Λούντβιχ φον Μίζες, ερχόμενοι
αντιμέτωποι με την αποτυχία της «πρώτης παρέμβασής» τους, αυτοί οι δικτάτορες
δεν θα ήταν «διατεθειμένοι να αναιρέσουν [...] την παρέμβασή τους», να αφοσιωθούν
ξανά στις δυνάμεις της αυθόρμητης τάξης και να επιστρέψουν σε μια ελεύθερη
κοινωνία. Αντ’ αυτού, πιθανότατα θα προσθέσουν στο «πρώτο μέτρο όλο και
περισσότερους κανονισμούς και περιορισμούς». Ο Μίζες πρόσθεσε περαιτέρω
ότι «προχωρώντας βήμα προς βήμα με αυτόν τον τρόπο, τελικά φτάνει κανείς σε ένα
σημείο στο οποίο όλη η οικονομική ελευθερία των ατόμων» έχει εξαφανιστεί, μαζί
με τη γενικότερη ελευθερία. [4] Κάτι
που αφήνει ανοιχτή την πόρτα για την εμφάνιση του «σοσιαλισμού γερμανικής παραλλαγής, του Zwangswirtschaft των Ναζί». [5]
Η νοοτροοπία κι οι μεθοδεύσεις των κρατιστών
Ο Χάγιεκ επεσήμανε ότι οι υποστηρικτές της τεχνητής τάξης είναι ανίκανοι να
αναγνωρίσουν τη διαφορετική φύση των ανθρώπων ως προς τις επιθυμίες, τους
στόχους, τα χαρακτηριστικά, τις πεποιθήσεις, τις συνήθειες, τα έθιμα, τις
καταστάσεις και τις φυσικές, διανοητικές και ψυχολογικές τους
ικανότητες. Κατά συνέπεια, οι εξουσιαστές της τεχνητής τάξης καθορίζουν
τις καθημερινές δραστηριότητες των ατόμων, αφαιρώντας εντελώς την ποικιλομορφία
τους. Οι εξουσιαστές το κάνουν αυτό υποθέτοντας ότι η μαζική πλειοψηφία
ανθρώπων είναι ομοιογενείς στη φύση τους, και ότι είναι πολύ μηχανικοί,
υποταγμένοι, πρωτόγονοι και εγωιστές για να κάνουν την διάκριση μεταξύ της πληροφόρησης
και της κατήχησης δια των μέσων μαζικής ενημέρωσης, των εξελιγμένων μεθόδων
διαφήμισης, και διαφόρων προπαγανδιστικών τεχνικών. Την ίδια
στιγμή, οι υποστηρικτές της τεχνητής τάξης έχουν επίσης επίγνωση του
γεγονότος ότι δεν θα είναι σε θέση να προσεγγίσουν τις ψυχές της μειονότητας
μέσω των εξελιγμένων τεχνικών προπαγάνδας τους. Κατά συνέπεια, θα
προσπαθήσουν να παρασύρουν αυτά τα άτομα στη συμμόρφωση μέσω διαφόρων μορφών
κινήτρων και δωροδοκιών (π.χ. λοταρίες μόνο για εμβολιασμένους, δωροκάρτες, κοσμήματα,
υπολογιστές, τηλέφωνα, συνδρομές τηλεφωνίας, εκπτώσεις σε διάφορα καταστήματα,
μετρητά κ.λπ.). Τέλος, για να αντιμετωπίσουν τα πιο επίμονα άτομα που δεν
υπόκεινται σε αυτά τα κίνητρα, θα εφαρμόσουν όλο και πιο εξαναγκαστικά μέτρα,
συμπεριλαμβανομένων δαπανηρών προστίμων, δαιμονοποίησης, σωματικής και ψυχικής
κακοποίησης, απόλυσης από την εργασία, και φυλάκισης. Μέσα από τέτοιες
πολιτικές και μέτρα, οι εξουσιαστές της τεχνητής τάξης είναι σε θέση να
δημιουργήσουν μια «κατάσταση πραγμάτων η οποία, όποια δομή κι αν εξακολουθεί να
έχει η κοινωνία, επιβάλλεται από την κυβέρνηση, και στην οποία τα άτομα έχουν
γίνει εναλλάξιμες μονάδες [όπως κάθε αντικείμενο] χωρίς άλλες οριστικές ή
διαρκείς σχέσεις μεταξύ τους». [6]
Οι σύγχρονοι θιασώτες της τεχνητής τάξης «προσποιούνται ότι τα σχέδιά τους
είναι επιστημονικά και ότι δεν μπορεί να υπάρξει διαφωνία ως προς αυτά μεταξύ των
καλοπροαίρετων και αξιοπρεπών ανθρώπων», σε αντίθεση με τους σχεδιαστές
διαφόρων ολοκληρωτικών καθεστώτων του περασμένο αιώνα. [7] Ωστόσο, ο Mises προειδοποίησε ότι «δεν υπάρχει επιστημονικό δέον γενέσθαι. Η επιστήμη είναι ικανή να καθορίσει μόνο το είναι. Δεν μπορεί ποτέ να υπαγορεύσει τι πρέπει να γίνει και τι σκοπούς
πρέπει να έχουν οι άνθρωποι». [8] Αφ’
ότου υιοθετήθηκε η κινεζική τεχνητή τάξη, οι νεοφώτιστοι δικτάτορες των πρώην
ανοιχτών κοινωνιών επιβάλλουν κάποιες δοτές αξίες, που όχι μόνο ξεπερνούν τα
όρια της δράσης ενός κράτους σύμφωνα με τη φιλελεύθερη σκέψη, αλλά υπερβαίνουν
επίσης το πεδίο και τους σκοπούς της επιστήμης. Επιπλέον, αρνούνται να
αποδεχτούν ότι «οι άνθρωποι διαφωνούν στις αξιολογικές τους κρίσεις». [9]
Η αποτυχία της κρατικής διαχείρισης
Η ιδέα ότι οι δυτικές χώρες θα μπορούσαν να εισάγουν επιτυχώς και να εφαρμόσουν μια τεχνητή τάξη, που χρειάστηκε περισσότερο από 70 χρόνια για να κυριαρχήσει στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, όχι μόνο ήταν λανθασμένη, αλλά επίσης αποκάλυψε τη φτώχεια στη σκέψη, την κρίση, τη γνώση, τη χάραξη πολιτικής, τη φροντίδα, και τη φαντασία των δυτικών ηγετών και των επιλεγμένων από τους ίδιους υγειονομικών εμπειρογνωμόνων τους, οι οποίοι ανέλαβαν να παραβιάσουν τις θεμελιώδεις αρχές του φιλελευθερισμού, της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Μετά από περισσότερους από δεκαοκτώ μήνες, δεν υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι η εισαγόμενη από την Κίνα τεχνητή τάξη εξάλειψε τον ιό, ούτε ότι βελτίωσε τις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες, ή τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης σε πρώην «ανοιχτές κοινωνίες».
Δυστυχώς, φαίνεται ότι οι ολοκληρωτικές στρατηγικές που έχουν υιοθετήσει οι
πρώην φιλελεύθερες κυβερνήσεις θα εξακολουθήσουν να επιμένουν στο άμεσο μέλλον
παρά την αποτυχία τους. Τα κράτη είναι αταλάντευτα στη δέσμευσή τους να
διατηρήσουν την τεχνητή τους τάξη, παρά τις σοβαρές ενδείξεις ότι έχει ήδη
προκαλέσει ανεπανόρθωτη ζημιά συμβάλλοντας στο θάνατο πολλών ανθρώπων,
στερώντας από πολλούς άλλους έναν υγιή τρόπο ζωής, παραβιάζοντας την ελευθερία,
και διευκολύνοντας την οικονομική ζημιά και καταστροφή. Στην
πραγματικότητα, ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι η σωματική, ηθική, πνευματική
και συναισθηματική βλάβη που έχει προκληθεί από τα lockdown είναι χειρότερη απ’
ό,τι ένας γρήγορος θάνατος. Εν τω μεταξύ, πολλοί οικονομολόγοι ανησυχούν
για τις συνέπειες των μαζικών απωλειών θέσεων εργασίας, του υψηλότερου πληθωρισμού,
της μείωσης των εσόδων, των αυξανόμενων εισοδηματικών διαφορών μεταξύ των
φύλων, της αύξησης της ακραίας φτώχειας, και των μεγάλων ελλειμμάτων, που
έχουν αποδοθεί στα εξαναγκαστικά μέτρα εγκλεισμού. Επιπλέον, με την
εφαρμογή της κινεζικής τεχνητής τάξης, οι Δυτικοί πολιτικοί, και μια χούφτα μη
εκλεγμένων υγειονομικών εμπειρογνωμόνων τους, αποδείχθηκε ότι αγνοούν το
γεγονός πως η φιλελεύθερη σκέψη και οι αρχές αντιτίθενται έντονα και
συστηματικά στην τεχνητή τάξη, λόγω του κινδύνου που ενέχει για την εξέλιξη και
την πρόοδο της αυθόρμητης τάξης. Δηλαδή, δεν κατάφεραν να κατανοήσουν την άποψη ότι, αν οι άνθρωποι «αφεθούν ελεύθεροι» να ενεργήσουν αυθόρμητα,
συχνά επιτυγχάνουν «περισσότερα από όσα θα μπορούσε να σχεδιάσει ή να προβλέψει
η ατομική λογική του ενός». [10] Κατά συνέπεια, οι
αυθόρμητες ενέργειες των ατόμων συχνά παράγουν αποτελέσματα «τα οποία μπορούν να
εκληφθούν σαν να έγιναν σύμφωνα με ένα ενιαίο σχέδιο, αν και κανείς δεν τα
προγραμμάτισε». [11]
Επίλογος
Ο Μίζες θα ήταν πολύ επικριτικός για το είδος της τεχνητής τάξης που
εφαρμόζεται επί του παρόντος στις φιλελεύθερες χώρες, καθώς υποστήριξε ότι
«είναι εξωφρενικό να εκχωρείς στον εαυτό σου το δικαίωμα να παραβιάζει τα
σχέδια των άλλων ανθρώπων και να τους αναγκάζεις να υποταχθούν στον σχεδιασμό
του κεντρικού σχεδιαστή». [12] Έθεσε
το ερώτημα: «Τίνος ο σχεδιασμός θα έπρεπε να εκτελεστεί; Ο σχεδιασμός του
Τρότσκι ή του Στάλιν; Ο σχεδιασμός του Χίτλερ ή του Στράσερ; » [13] Προειδοποίησε
επίσης ότι «εάν ένας γενικός σχεδιασμός πρόκειται να αντικαταστήσει τα σχέδια
κάθε πολίτη, θα προκύψουν αναπόδραστα ατέλειωτες διενέξεις. Όσοι διαφωνούν
με τον σχεδιασμό του δικτάτορα δεν έχουν άλλο τρόπο να συνεχίσουν να ζουν, παρά
κατανικώντας τον με τη δύναμη των όπλων». [14] Ομοίως,
ο Alexis de Tocqueville προειδοποίησε ότι εάν η ελευθερία χαθεί ποτέ ως
συνέπεια του δεσποτισμού και οι άνθρωποι οδηγηθούν σε απόγνωση, τότε
αναπόφευκτα θα «καταφύγουν στην σωματική βία», οδηγώντας σε χάος. [15] Η ιστορία έχει αποδείξει ότι
«όταν οι άνθρωποι ήταν αφοσιωμένοι στην ιδέα ότι στο πεδίο της θρησκείας πρέπει
να υιοθετείται μόνο ένα γενικό σχέδιο, προέκυψαν αιματηροί πόλεμοι. Με την
αναγνώριση της αρχής της ανεξιθρησκείας αυτοί οι πόλεμοι τερματίστηκαν». [16]
·
1 Λούντβιχ φον Μίζες, Σοσιαλισμός: Μια οικονομική και κοινωνιολογική ανάλυση , μτφρ. J.
Kahane (New Haven, CT: Yale University Press, 1962), σελ. 538.
·
2 Μίζες, Σοσιαλισμός , σελ. 538.
·
3 Μίζες, Σοσιαλισμός , σελ. 533.
·
4 Μίζες, Σοσιαλισμός , σελ. 533.
·
5 Μίζες, Σοσιαλισμός , σελ. 533.
·
6 FA Hayek, "Individualism: True and False",
in Individualism and Economic Order (Chicago: University of Chicago Press, 1948), σελ. 1–32, εσ. Π. 27
·
7 Μίζες, Σοσιαλισμός , σελ. 539.
·
8 Μίζες, Σοσιαλισμός , σελ. 539.
·
9 Μίζες, Σοσιαλισμός , σελ. 539.
·
10 Hayek, "Individualism:
True and False", σελ. 11
·
11 FA Hayek, "Economics and Knowledge",
in Individualism and Economic Order , σελ. 33–56, ειδ. Π. 54
·
12 Μίζες, Σοσιαλισμός , σελ. 539.
·
13 Μίζες, Σοσιαλισμός , σελ. 539.
·
14 Μίζες, Σοσιαλισμός , σελ. 539.
·
15 Alexis de Tocqueville, Democracy in America: Historical-Critical Edition of
"De la démocratie en Amérique," vol. 2, εκδ. Eduardo Nolla, μτφρ. James T. Schleifer. Γαλλικά-Αγγλικά ed. (Indianapolis, IN: Liberty Fund, 2010).
·
16 Μίζες, Σοσιαλισμός , σελ. 539.
***
Ο Μπίρσεν Φιλίπ έχει
διδακτορικό στη φιλοσοφία και μεταπτυχιακά στα οικονομικά και τη
φιλοσοφία. Έχει δημοσιεύσει πολλά άρθρα και βιβλία για μια σειρά
θεμάτων, συμπεριλαμβανομένης της πολιτικής φιλοσοφίας, της γεωπολιτικής και της
ιστορίας της οικονομικής σκέψης, με επίκεντρο την Αυστριακή Οικονομική Σχολή
και τη Γερμανική Ιστορική Οικονομική Σχολή. Είναι επίσης ο συγγραφέας του The Rise of Neo-liberalism and the Decline of Freedom (Palgrave Macmillan, 2020).