Από τον Ιούνιο του 2020, η Φινλανδία και η Νορβηγία εφάρμοσαν λιγότερο περιοριστικές κρατικές πολιτικές από τη Σουηδία, και αμφότερες άντεξαν απέναντι στον κορωνοϊό εξαιρετικά καλά. Από τότε, είναι από τα πιο ελεύθερα έθνη στον κόσμο, και οι θάνατοι από/με COVID-19 υπήρξαν ελάχιστοι.
Άρθρο του Jon Miltimore, που δημοσιεύτηκε στο Foundation for Economic Research το Φθινόπωρο του 2020. Χρόνος ανάνγωσης 3'.
Ο κορωνοϊός επέστρέψε δριμύτερος . Πολλά κράτη σε όλο τον κόσμο σημειώνουν ανησυχητικές αυξήσεις περιστατικών και θανάτων, συνολικούς αριθμούς που σε πολλές περιπτώσεις υπερβαίνουν τα υψηλά επίπεδα που σημειώθηκαν τον Μάρτιο, τον Απρίλιο και τον Μάιο. (σ.σ. του 2020)
Από την αρχή της πανδημίας, οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο προσπάθησαν να δαμάσουν τον ιό. Όλες έχουν αποτύχει, σε διαφορετικούς βαθμούς.
Είτε οι κυβερνήσεις εφάρμοσαν δρακόντειους εγκλεισμούς, μέτριους εγκλεισμούς, είτε καθόλου εγκλεισμούς, ο ιός εξαπλώθηκε. Ορισμένες χώρες με σκληρά απαγορευτικά τα πήγαν καλύτερα, πολλές τα πήγαν χειρότερα. Όπως έχουν επισημάνει κάποιοι, ο ιός δεν φαίνεται να ενδιαφέρεται για τις πολιτικές που εφαρμόζονται.
Το Βέλγιο, για παράδειγμα, έχει το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό θανάτων από/με COVID-19 στον κόσμο, παρόλο που εφάρμοσε ένα από τα αυστηρότερα lockdown στον κόσμο (81,5/100 αυστηρότητα). Η Ιταλία και η Ισπανία είχαν ακόμη πιο σκληρά lockdown, και αμφότερες είναι επίσης από τις πιο σκληρά πληγείσες χώρες από τον ιό. (Το τρέχον ποσοστό θανάτου της Ιταλίας είναι χαμηλότερο από αυτό του Βελγίου και της Ισπανίας, αλλά η χώρα αντιμετωπίζει μια επανεμφάνιση του ιού που φαίνεται αναμφίβολα ανησυχητική.)
Μπορούμε να μετρήσουμε την αυστηρότητα των εγκλεισμών χάρη σε μια μεταβλητή που δημιουργήθηκε από το Our World in Data, μια ερευνητική ομάδα που εδρεύει στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και παρουσιάζει πληροφορίες μέσα από υπέροχα διαγράμματα και γραφήματα.
Ενώ το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου μπήκε σε φάση εγκλεισμού τον Μάρτιο του 2020, οι Σουηδοί αρμόδιοι επέλεξαν να απορρίψουν ένα πλήρες κλείδωμα του πληθυσμού, επιλέγοντας αντ' αυτού μια ελαφρύτερη προσέγγιση, που βασίστηκε στη συνεργασία με τους πολίτες, οι οποίοι έλαβαν έγκυρη πληροφόρηση για θέματα δημόσιας υγείας και ενθαρρύνθηκαν να συμπεριφέρονται υπεύθυνα.
Το Our World in Data δείχνει ότι η αυστηρότητα της αντίδρασης της κυβέρνησης της Σουηδίας δεν έφτασε ποτέ τον βαθμό 50, κορυφώνοντας στο 46 περίπου, από τα τέλη Απριλίου έως τις αρχές Ιουνίου. (Ως σημείο αναφοράς, οι ΗΠΑ σημείωσαν κατά μέσο όρο μια αυστηρότητα περίπου 70 βαθμών, από τον Μάρτιο έως τον Σεπτέμβριο.) Αυτό είναι πολύ κάτω από την κορυφαία αυστηρότητα της Ισπανίας (85) και της Ιταλίας (94).
Ωστόσο, οι κατά κεφαλήν θάνατοι στη Σουηδία είναι χαμηλότεροι από ό,τι στην Ισπανία, το Βέλγιο, την Ιταλία και άλλα κράτη, παρά το γεγονός ότι δεν εκκίνησε ποτέ κάποιο lockdown. Ως αποτέλεσμα, η οικονομία της Σουηδίας απέφυγε μεγάλο μέρος της ζημιάς που υπέστησαν αυτά τα κράτη (αν και δεν την απέφυγε εξ ολοκλήρου).
Παρά την προφανή επιτυχία της στρατηγικής τους, οι Σουηδοί βρέθηκαν να δέχονται επιθέσεις. Οι New York Times περιέγραψαν την πολιτική της Σουηδίας ως « παράδειγμα προς αποφυγή », ενώ άλλα μέσα ενημέρωσης την χρησιμοποίησαν ως μια απεικόνιση του πώς να μην διαχειρίζεστε τον κορωνοϊό.
Οι επικριτές της πολιτικής της Σουηδίας επισημαίνουν ότι παρ’ όλο που η Σουηδία υπέστη λιγότερους θανάτους από πολλά ευρωπαϊκά κράτη, υπέφερε περισσότερο από τους Σκανδιναβούς γείτονές της, τη Φινλανδία και τη Νορβηγία.
Αυτό είναι αλήθεια, αλλά πρέπει να ερμηνευτεί μέσα σε ένα πλαίσιο.
Η αυστηρότητα των απαγορευτικών της Νορβηγίας ήταν μικρότερη από το 40 από τις αρχές Ιουνίου, και έπεσε στο 28,7 τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο. Η αυστηρότητα των απαγορευτικών της Φινλανδίας ακολούθησε ένα παρόμοιο μοτίβο, που κυμάνθηκε από το περίπου 35 για το μεγαλύτερο μέρος του δεύτερου εξαμήνου του έτους, μέχρι να φτάσει στο 41 κοντά στην περίοδο του Halloween, τέλη Οκτωβρίου.
Όταν οι άνθρωποι συγκρίνουν δυσμενώς τη Σουηδία με τη Φινλανδία και τη Νορβηγία για να απορρίψουν την laissez-faire (φιλελεύθερη) πολιτική της, αντλούν το αντίθετο συμπέρασμα από αυτό που πραγματικά αποκαλύπτουν τα δεδομένα. Ναι, η Φινλανδία και η Νορβηγία έχουν λιγότερους θανάτους από τη Σουηδία, αλλά στην πραγματικότητα ήταν περισσότερο laissez-faire (φιλελεύθερες) από την γείτονά τους κατά το μεγαλύτερο διάστημα της πανδημίας.
Από τον Ιούνιο του 2020, η Φινλανδία και η Νορβηγία είχαν λιγότερο περιοριστικές κρατικές πολιτικές από τη Σουηδία και αμφότερες άντεξαν στον κορωνοϊό εξαιρετικά καλά. Από τις αρχές του Ιουνίου είναι από τα πιο ελεύθερα έθνη στον κόσμο, και οι θάνατοι από/με COVID-19 υπήρξαν ελάχιστοι.
Καμία από τις δύο χώρες δεν επιβάλλει καν τη χρήση μάσκας, αν και αμφότερες εξέδωσαν συστάσεις για τις μάσκες τον Αύγουστο του 2020. Στη Νορβηγία, οι ιδιωτικές συγκεντρώσεις σε δημόσιους χώρους επιτρέπονται, αν και η μέγιστη πληρότητα μειώθηκε πρόσφατα σε 50 άτομα (από 200 άτομα).
Στη Φινλανδία, οι άνθρωποι δηλώνουν ότι η καθημερινή τους ζωή δεν έχει αλλάξει ιδιαίτερα.
«Η καθημερινή μου ζωή δεν έχει επηρεαστεί και τόσο», δήλωσε ο υπεύθυνος υγειονομικής περίθαλψης Gegi Aydin σε ένα τοπικό πρακτορείο ειδήσεων.
Αυτή η ελαφρύτερη προσέγγιση αποτυπώνεται και στις οικονομίες τους. Το δεύτερο τρίμηνο του 2020, η Νορβηγία και η Φινλανδία σημείωσαν συρρίκνωση των οικονομιών τους κατά 6,3% και 6,4% αντίστοιχα. Αυτό είναι περίπου το ήμισυ της πτώσης 11,8 της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και πολύ κάτω από αυτό που παρουσίασαν η Ισπανία (-18,5%) και το Ηνωμένο Βασίλειο (-19,1%). Είναι χαμηλότερο ακόμα κι από αυτό της Σουηδίας, η οποία σημείωσε κάμψη κατά 8,6%.
Παρά τη χαμηλή αυστηρότητα των απαγορευτικών, η Νορβηγία και η Φινλανδία είναι από τα μόνα μέρη στην Ευρώπη που θεωρούνται ασφαλή για να ταξιδέψετε .
Όπως επεσήμανα προηγουμένως , οι άνθρωποι δεν επιτίθενται στα αποτελέσματα των πολιτικών μέτρων της Σουηδίας. Επιτίθενται στη φύση αυτών των πολιτικών της μέτρων. Φυσικά, υπάρχουν πολλά κράτη που έχουν πληγεί πολύ πιο σκληρά από τη Σουηδία. Αλλά αυτά τα κράτη παραβλέπονται σκόπιμα, επειδή απειλούν το αφήγημα ότι οι κρατικά επιβαλλόμενοι εγκλεισμοί λειτουργούν, και ότι εκατομμύρια περισσότεροι θα είχαν πεθάνει χωρίς αυτούς.
Η Νορβηγία και η Φινλανδία δείχνουν ότι ο κορωνοϊός δεν ενδιαφέρεται για τις κυβερνητικές πολιτικές. Τα στατιστικά των απωλειών τους παρέμειναν χαμηλά, με απαγορευτικά ήπιας αυστηρότητας και φιλελεύθερες πολιτικές.
Με τον κορωνοϊό να επανεμφανίζεται σε όλο τον κόσμο, γίνεται λόγος για την εφαρμογή ενός νέου κύκλου παραλυτικών lockdown. Οι ηγέτες του κόσμου αντιμετωπίζουν μια τεράστια πίεση να «κάνουν κάτι».
Αυτό θα ήταν λάθος. Τα lockdown συνοδεύονται από σοβαρές και θανατηφόρες ακούσιες συνέπειες . Επιπλέον, έχουν αποδειχθεί παντελώς αναποτελεσματικά στην εξουδετέρωση του ιού - γι 'αυτό και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συμβουλεύει τώρα ενάντια στην εφαρμογή τους .
Η πραγματικότητα είναι ότι οι άνθρωποι δεν θέλουν να αποδεχθούν το πόσο ανίσχυροι είναι να σταματήσουν αυτόν τον ιό. Δεν θέλουν να παραδεχτούν ότι δεν μπορούν να τον ελέγξουν .
Πριν από δεκαετίες, στην ευχαριστήρια ομιλία του για την απονομή του βραβείου Νόμπελ, ο οικονομολόγος F.A. Hayek προειδοποίησε για τους κινδύνους μιας τέτοιας ύβρεως. Αν ο άνθρωπος συνέχιζε να ζει αγνοώντας τα όρια των γνώσεών του, θα δημιουργούσε μια «μοιραία προσπάθεια για τον έλεγχο της κοινωνίας - μια προσπάθεια που όχι μόνο τον μετατρέπει σε τύραννο για τους συνανθρώπους του, αλλά που μπορεί κάλλιστα να τον ωθήσει να καταστρέψει έναν ολόκληρο πολιτισμό…»
Πρόκειται για ένα μάθημα που δεν ήταν ποτέ πιο σημαντικό απ’ όσο είναι σήμερα. Σύντομα θα ξέρουμε αν είμαστε τελικά έτοιμοι να διδαχτούμε από αυτό.
***
Ο Jonathan Miltimore είναι διευθυντής σύνταξης στην Ιστοσελίδα FEE.org. Άρθρα του έχουν δημοσιευτεί στο περιοδικό TIME, στην Wall Street Journal, στο CNN, στο Forbes, και στο Fox News.