Εάν ο Άρης και η Βίκυ εισέλθουν σε ένα εστιατόριο του οποίου ο ιδιοκτήτης δεν υποχρεώνει τους πελάτες να φορούν μάσκα, και η Βίκυ κολλήσει covid από τον Άρη, γιατί θα πρέπει να κατηγορήσουμε τον Άρη ότι «επέδειξε επιθετικότητα εναντίον της Βίκυς»; Κι οι δυο συμφώνησαν ελεύθερα σε μια σύμβαση με τον ιδιοκτήτη του εστιατορίου, και κανένας από τους δύο δεν παρεμποδίστηκε στο δικαίωμά του να απολαμβάνει ελεύθερα την κυριότητα του σώματός του.
Στο τελευταίο μου άρθρο για το Mises Wire , υποστήριξα γιατί πιστεύω ότι το κράτος – ή οποιαδήποτε συλλογικότητα - δεν έχει κανένα δικαίωμα να εξαναγκάζει τα άτομα να εμβολιάζονται. Ωστόσο, ας υποθέσουμε ότι κάποιος απαντούσε ως εξής: «Εντάξει, συμφωνώ ότι το κράτος δεν έχει δικαίωμα να επιβάλλει εμβολιασμούς στους πολίτες. Τούτου λεχθέντος, εάν ένα άτομο (ας πούμε ο Άρης) μολύνει ένα άλλο (ας πούμε την Βίκυ), τότε ο πρώτος έχει επιτεθεί εναντίον της τελευταίας - και ως εκ τούτου πρέπει να αποκαταστήσει την βλάβη που έχει προξενήσει. Ως εκ τούτου, ο εμβολιασμός (ή η χρήση μάσκας, κ.λπ.) πρέπει να θεωρείται ως ένα νόμιμο προληπτικό μέτρο που έχει λάβει εκ των προτέρων το κράτος, προκειμένου να αποφευχθεί η επιθετικότητα». Τότε, πώς θα μπορούσα να υπερασπιστώ την, στο πνεύμα του Murray Rothbard, ηθική μου στάση ;
Το γεγονός είναι ότι, όπως θα υποστηρίξω εν συντομία, ένα τέτοιο
αντεπιχείρημα μπορεί εύκολα να αποδειχθεί ανυπόστατο, γιατί παρερμηνεύει τον, κατά Rothbard, ορισμό της «επιθετικότητας» - ο οποίος, παρεμπιπτόντως, μου
φαίνεται ο μόνος ορθολογικός.
Ορισμός της επιθετικότητας και δυο παραδείγματα
Λοιπόν, πώς ορίζουμε την «επιθετικότητα»;
Μια πράξη επιθετικότητας συμβαίνει όταν ο Α επιβάλλει τη θέλησή του επί της νόμιμα αποκτηθείσας ιδιοκτησίας του Β, στερώντας έτσι από τον Β το δικαίωμά του να απολαμβάνει την ιδιοκτησία του σε όποιο βαθμό κρίνει κατάλληλο. [1] Ή, με άλλα λόγια, «ένας επιτιθέμενος παρεμβάλλει τη βία για να ανατρέψει τη φυσική πορεία των ελεύθερα υιοθετημένων ιδεών και αξιών ενός ανθρώπου και να αποτρέψει τις ενέργειές του με βάση αυτές τις αξίες». [2]]Τώρα, ας εξετάσουμε μερικά πρακτικά παραδείγματα λοιμώξεων. Πρώτον, ας
εξετάσουμε, π.χ., τα αφροδίσια νοσήματα. Θα ισχυριζόμασταν ότι, εάν ο Άρης και η Βίκυ συμφωνήσουν να έχουν μια σεξουαλική επαφή χωρίς προστασία, και ο
Άρης φέρει (ακούσια) ένα αφροδίσιο παθογόνο και μολύνει την Βίκυ, τότε επιτίθεται
εναντίον της; Φυσικά και όχι - τουλάχιστον, εάν αποδεχθούμε τον ορισμό της
«επιθετικότητας» που έδωσα προηγουμένως. Στην πραγματικότητα, ο Άρης δεν στέρησε από την
Βίκυ την δυνατότητα να κάνει σεξ με τον τρόπο που η ίδια θεωρεί κατάλληλο, ούτε
χρησιμοποίησε βία για να αποτρέψει μια ελεύθερα υιοθετημένη επιλογή της για σεξ
χωρίς προστασία: στην πραγματικότητα, τόσο ο Άρης όσο και η Βίκυ συμφώνησαν
οικειοθελώς να μην πάρουν προληπτικά μέτρα. Έτσι, η Βίκυ χρησιμοποίησε την ιδιοκτησία της (το σώμα της) ελεύθερα, αποδεχόμενη τους
κινδύνους (τη μετάδοση αφροδίσιων νοσημάτων) που ενέχονται στην πορεία της
δράσης (σεξ χωρίς προφυλάξεις) στην οποίο συμμετείχε ελεύθερα.
Δεύτερο παράδειγμα: μυκητίαση του δέρματος. Ας υποθέσουμε ότι ο Άρης
και ο Βασίλης πηγαίνουν στο ίδιο γυμναστήριο και ο Άρης (πάλι, ακούσια) φέρει
ένα παθογόνο μυκητίασης. Ας υποθέσουμε, επιπλέον, ότι ο ιδιοκτήτης του
γυμναστηρίου δεν υποχρεώνει τους πελάτες του να φορούν σαγιονάρες στα
αποδυτήρια. Τότε, αν οι Άρης και Βασίλης περπάτησαν ξυπόλητοι στα
αποδυτήρια του γυμναστηρίου, και ο Βασίλης μολύνθηκε από το παθογόνο της μυκητίασης
που έφερε ο Άρης, θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι ο Άρης επιτέθηκε εναντίον
του Βασίλη; Φυσικά, και πάλι, δεν μπορούσαμε να πούμε κάτι τέτοιο, γιατί ο
Βασίλης επέλεξε ελεύθερα να περπατά ξυπόλητος και αποδέχτηκε τον κίνδυνο
εμφάνισης μυκητίασης του δέρματος.
Και στις δύο περιπτώσεις, αν και η συμπεριφορά του Άρη - σε κάποιο βαθμό -
προκάλεσε, τουλάχιστον έμμεσα, ζημιά στην Βίκυ και τον Βασίλη, δεν μπορούμε να
μιλήσουμε για «επιθετικότητα» - γιατί η Βίκυ κι ο Βασίλης δεν εξαναγκάστηκαν
ποτέ να κάνουν κάτι που δεν ήθελαν. Με άλλα λόγια, ένα τέτοιο σενάριο δεν
διαφέρει από το να υπογράφουν ελεύθερα ο Άρης και ο Βασίλης μια σύμβαση που
ρυθμίζει την χρησιμοποίηση της ιδιοκτησίας τους (του σώματός τους) ή / και τα
φυσικά αγαθά που ελεύθερα και νόμιμα ενοικίασαν (ή αγόρασαν) από ένα τρίτο μέρος
(τις εγκαταστάσεις του γυμναστηρίου).
Αν λοιπόν δεχτούμε αυτό το επιχείρημα, γιατί τα πράγματα πρέπει να είναι
διαφορετικά με την λοίμωξη covid, τα εμβόλια, τις μάσκες κ.λπ.; Εάν ο Άρης και η Βίκυ
εισέλθουν σε ένα εστιατόριο του οποίου ο ιδιοκτήτης δεν υποχρεώνει τους πελάτες να φορούν μάσκα, και η Βίκυ κολλήσει covid από τον Άρη, γιατί θα πρέπει να κατηγορήσουμε τον Άρη ότι
επέδειξε επιθετικότητα εναντίον της Βίκυς; Κι οι δυο υπέγραψαν
ελεύθερα μια σύμβαση με τον ιδιοκτήτη του εστιατορίου, και κανένας από τους δύο
δεν παρεμποδίστηκε στο δικαίωμά του να απολαύσει ελεύθερα - στο βαθμό που έκρινε κατάλληλο - την ιδιοκτησία του σώματός του και/ή των υλικών αγαθών
του.
Τόσο ο Άρης όσο και η Βίκυ επέλεξαν το πού θα βρίσκονται (στο εστιατόριο)
και την πορεία δράσης τους (να χαλαρώνουν, ενώ τρώνε και πίνουν κάτι) και
αποδέχθηκαν ελεύθερα τον κίνδυνο που συνεπάγεται η κατανάλωση των αγαθών και
των υπηρεσιών που αγόρασαν από τον ιδιοκτήτη του εστιατορίου. Και οι δύο αξιολόγησαν την «αναμενόμενη» (δηλ. δυνητική) δυσχέρεια να μολυνθούν ως λιγότερο ενοχλητική
από τον μπελά του να φορούν μάσκες στο εστιατόριο (ή να εμβολιαστούν πριν
εισέλθουν σ’ αυτό).
Ένα αδύναμο αντεπιχείρημα
Τώρα, ένα πιθανό αντεπιχείρημα κατά της στάσης μου θα μπορούσε να είναι το
εξής: «Εντάξει, ισχυρίζεσαι ότι η επιθετικότητα δεν μπορεί να υπάρξει όταν οι άνθρωποι
εμπλέκονται εθελοντικά σε συμπεριφορές που ενέχουν κάποιο βαθμό κινδύνου. Ας
υποθέσουμε λοιπόν ότι η Βίκυ δέχεται να περπατήσει σε μια επικίνδυνη
γειτονιά. Τότε, εάν την κλέψει και/ή την χτυπήσει ο Άρης, το επιχείρημά σου
θα σε ανάγκαζε να υποστηρίξεις ότι ο Άρης στην πραγματικότητα δεν επιτέθηκε
εναντίον της Βίκυς, επειδή η Βίκυ αποδέχθηκε ελεύθερα τον κίνδυνο που
συνεπάγεται το περπάτημα σε μια επικίνδυνη γειτονιά. Αλλά τότε, δεν θα
ήταν η ίδια η έννοια της επιθετικότητας άχρηστη και ανεφάρμοστη;
Ένα τέτοιο αντεπιχείρημα, ωστόσο, είναι προφανώς παραπλανητικό. Πράγματι,
ενώ οποιαδήποτε περίπτωση μόλυνσης συνεπάγεται την αποδοχή κάποιου είδους
(άμεσης ή έμμεσης) επαφής με άλλα άτομα, αυτό σε καμία περίπτωση δεν ισχύει
όταν η Βίκυ περπατά στο δρόμο. Στην πραγματικότητα, όταν η Βίκυ περπατά
στο δρόμο - υποθέτοντας ότι ζούμε στην "Rothbardian-land" με
ιδιόκτητους δρόμους - ενοικιάζει κάποιο «εύρος κίνησης» από τον ιδιοκτήτη του
δρόμου. Ωστόσο, το ότι η Βίκυ κινεί το σώμα της σε αυτόν τον δρόμο δεν
σημαίνει (εκτός αν αναφέρεται ρητά στη σύμβαση) ότι αποδέχεται επίσης τον
κίνδυνο να χτυπηθεί ή να ληστευθεί. Με άλλα λόγια, ενώ είναι απολύτως
κατανοητό για την Βίκυ να περπατάει στο δρόμο χωρίς να αναμένει κάποια σωματική επαφή με τον Άρη, θα ήταν -τουναντίον- παράλογο να μπαίνει η Βίκυ στο εστιατόριο (ή να περπατάει ξυπόλητη στο δάπεδο του
γυμναστηρίου) χωρίς έχει σκεφτεί την πιθανότητα να μολυνθεί από τον Άρη.
Για να τονιστεί αυτό το σημείο περαιτέρω, εξετάστε τη διαφορά μεταξύ ενός ξυλοδαρμού
και ενός αγώνα πυγμαχίας. Στην πρώτη, αν ο Άρης δείρει τον Βασίλη, τότε του
έχει στερήσει το δικαίωμά του στην πλήρη απόλαυση του σώματός του. Στην
δεύτερη περίπτωση, αντιθέτως, ο Άρης και ο Βασίλης υπογράφουν ελεύθερα μια σύμβαση, συμφωνώντας για ορισμένους κανόνες του αγώνα πυγμαχίας: και οι δύο
απολαμβάνουν την ιδιοκτησία τους (το σώμα τους) με τον τρόπο που κρίνουν κατάλληλο - π.χ. δοκιμάζοντας τη σωματικές τους ικανότητες. Στην
πραγματικότητα, αντίθετα, θα πρέπει οριστικά να θεωρηθεί ως περίπτωση
επιθετικότητας εάν ένα ή περισσότερα τρίτα μέρη - π.χ. το κράτος - απαγόρευαν
στον Άρη και τον Βασίλη να πραγματοποιήσουν τον αγώνα πυγμαχίας τους,
χρησιμοποιώντας έτσι τον εξαναγκασμό για να αποτρέψουν τη φυσική πορεία της
ελεύθερα υιοθετημένης επιλογής τους.
Τέλος, πρέπει επίσης να λάβουμε υπόψη ότι, στην πράξη, είναι αδύνατο να
πούμε ποιος μολύνει πραγματικά ποιον. Εάν (ας πούμε) τριάντα άτομα
εισέλθουν σε ένα εστιατόριο και (ας πούμε) πέντε από αυτούς φέρουν μια αναπνευστική
ασθένεια και στη συνέχεια — ας πούμε, μια εβδομάδα αργότερα– δέκα ακόμη άτομα
εκδηλώσουν την ίδια ασθένεια, πώς θα μπορούσαμε να ξέρουμε ποιος από τα πρώτα
πέντε μολυσμένα άτομα κόλλησε τα άλλα δέκα; Επιπλέον, εάν ένα άτομο
επισκεφθεί περισσότερα από ένα μέρη, συναντήσει περισσότερα από ένα μολυσμένα
άτομα και μετά μολυνθεί, πώς θα μπορούσαμε να εξακριβώσουμε από πού του μεταδόθηκε
η ασθένεια; Και ποιος του την μετέδωσε;
Επίλογος
Το επιχείρημα που δικαιολογεί τον κρατικά επιβεβλημένο εμβολιασμό (ή την
χρήση μάσκας, κ.λπ.) στο όνομα της Αρχής της Μη Επιθετικότητας είναι προφανώς
αβάσιμο. Ακόμα κι αν παραμερίσουμε κάποια πρακτικά ζητήματα, δεν μπορεί να
υπάρξει, κατ 'αρχήν, καμία επιθετικότητα όταν οι άνθρωποι εμπλέκονται ελεύθερα σε μια σκόπιμη
συμπεριφορά - και αυτό ισχύει και για δραστηριότητες που περιλαμβάνουν τον κίνδυνο
κάποιας μόλυνσης.
----------------------------------------