03 Σεπτεμβρίου, 2022

Aleksandr Dugin: «Φιλελευθερισμός είναι ό,τι δεν μας αρέσει»

 Αυτό που ο Ντούγκιν περιγράφει ως «φιλελευθερισμό» είναι το κράτος πρόνοιας της σοσιαλδημοκρατίας. Στο κράτος πρόνοιας, οι άνθρωποι απαλλάσσονται από τις συνέπειες των κακών επιλογών τους, και έτσι επιδιώκουν εγωιστικούς, κοντόφθαλμους και εν τέλει πονηρούς σκοπούς. Η κατάρρευση της κοινωνίας που βλέπουμε γύρω μας είναι αποτέλεσμα του κράτους πρόνοιας, και όχι του κλασικού φιλελευθερισμού 

Άρθρο του Clifford Thies, που δημοσιεύτηκε στις 2 Σεπτεμβρίου από το American Institute for Economic Research. Χρόνος ανάγνωσης 3'. Απόδοση στα ελληνικά, Νίκος Μαρής. 


Σύμφωνα με τον έμπιστο του Πούτιν, Aleksandr Dugin, υπάρχουν τέσσερις πολιτικές ιδεολογίες: (1) ο φιλελευθερισμός, (2) ο κομμουνισμός, (3) ο φασισμός και (4) ο εθνικισμός, ως μορφή υπαρξισμού. Αυτή η φιλοσοφία του εθνικισμού στηρίζει την άποψη της Ρωσίας ως ξεχωριστού πολιτισμού και, επιπλέον, δικαιολογεί τον ρωσικό επεκτατισμό. Ο θάνατος της κόρης του Ντούγκιν, Ντάρια, μέσω ενός παγιδευμένου αυτοκινήτου, φέρνει τον ίδιο και τη φιλοσοφία του στο προσκήνιο. 

Ο φιλελευθερισμός, λέει ο Ντούγκιν, εξατομικεύει την κοινωνία. Μια φιλελεύθερη κοινωνία είναι εγωιστική, τεμπέλικη, σπάταλη, εκκοσμικευμένη, ηδονιστική και διεστραμμένη. Είναι μόνο επιφανειακά μια κοινωνία. Αποτελεί ουσιαστικά ένα σύνολο από άτομα, που θεωρούν επωφελές προς το παρόν να συναλλάσσονται και να συναναστρέφονται με διαφορετικούς τρόπους μεταξύ τους. 

Ωστόσο, δεν είναι αυτός ο τρόπος με τον οποίο οι κλασικοί φιλελεύθεροι βλέπουν την κοινωνία. Οι κλασικοί φιλελεύθεροι, όπως ο Άνταμ Σμιθ και ο Φ.Α. Χάγιεκ, βλέπουν την κοινωνία ως αποτελούμενη από άτομα που συσχετίζονται ελεύθερα μεταξύ τους. Και τα δύο μέρη – το άτομο ως αυτόνομος ηθικός παράγοντας και οι κοινωνικοί θεσμοί μιας ελεύθερης κοινωνίας – είναι απαραίτητα. 

Ανάλογα με το πού δίνει την έμφαση ένα άτομο, είναι είτε «φιλελεύθερος συντηρητικός», είτε «συντηρητικός φιλελεύθερος». Οικογένειες, αδελφότητες, εκκλησίες, επιχειρήσεις, ακόμη και χώρες, παίρνουν ζωή από τις αποφάσεις των ατόμων να ενταχθούν σε αυτές. Ο νόμος, η ηθική, η περιουσία, η γλώσσα, τα χρήματα και άλλοι κοινωνικοί θεσμοί προκύπτουν, καθώς αυτοί ευνοούν την ανθρώπινη ευτυχία. Αυτά τα πράγματα είναι αποτέλεσμα της ανθρώπινης δράσης. Αλλά –και αυτό είναι πολύ σημαντικό– δεν είναι αποτέλεσμα ανθρώπινου σχεδιασμού. Αυτά τα πράγματα ανακαλύπτονται στην αδιάκοπη προσπάθεια των ατόμων να βελτιώσουν τη ζωή τους. 

Ο ψυχολόγος Carl Jung περιγράφει την εμφάνιση ενός κοινού ασυνειδήτου μεταξύ των μελών της κοινωνίας. Αυτό το κοινό ασυνείδητο περιλαμβάνει τις πιο βασικές αξίες του σωστού και του λάθους. Συχνά, αυτές οι πιο βασικές αξίες εκφράζονται με θρησκευτικές μεταφορές. Αυτές οι πιο βασικές αξίες διέπουν την κατανόησή μας για τον μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Οι έμμεσες επιπτώσεις των δράσεών μας, προσδίδουν μια αίσθηση ατομικής και κοινωνικής ηθικής. Η ισχυρή (αλλά όχι απόλυτη) συσχέτιση αυτών των πιο βασικών αξιών σε διαφορετικές κοινωνίες αποτελεί απόδειξη της αποτελεσματικότητάς τους. 

Προσέξτε πόσο πολύ διαφορετική είναι αυτή η φιλελεύθερη τάξη πραγμάτων από αυτό που ο Ντούγκιν ορίζει σαν φιλελευθερισμό. Ο φιλελευθερισμός του Ντούγκιν δεν είναι ο κλασικός φιλελευθερισμός. Αυτό που ο Ντούγκιν περιγράφει ως φιλελευθερισμό είναι το κράτος πρόνοιας. Στο κράτος πρόνοιας, οι άνθρωποι απαλλάσσονται από τις συνέπειες της δράσης τους, και έτσι επιδιώκουν εγωιστικούς, κοντόφθαλμους και εν τέλει πονηρούς σκοπούς. Η κατάρρευση της κοινωνίας που βλέπουμε γύρω μας είναι αποτέλεσμα του κράτους πρόνοιας, και όχι του κλασικού φιλελευθερισμού. Συνήθιζα κάποτε να λέω πως η κατάρρευση της κοινωνίας ήταν η ακούσια συνέπεια του κοινωνικού κράτους. Αλλά με την ανάπτυξη μιας κουλτούρας υπέρ του θανάτου σ’ όλο τον κόσμο, υποπτεύομαι ότι αυτή η κατάρρευση είναι σκόπιμη. 

Ο Ντούγκιν τσουβαλιάζει τον κομμουνισμό και τον φασισμό, αλλά δεν θα ασχοληθώ με αυτά τα πράγματα. Αντίθετα, θα αναφερθώ στην προώθηση του εθνικισμού ως μορφής υπαρξισμού. Ο Ντούγκιν υποστηρίζει ότι το κράτος πρέπει να διαμορφώσει τη συνειδητή, ακόμη δε και την ασυνείδητη, προσωπικότητα της μάζας των ανθρώπων. Το κράτος πρέπει να επιβάλει αυτήν την προσωπικότητα μέσω της εκπαίδευσης και του κρατικού ελέγχου των μέσων ενημέρωσης, μέσω μιας καθιερωμένης θρησκείας (ή, μιας κρατικής εκκλησίας) και ενδεχομένως και μέσω των κακουχιών. Ο Ντούγκιν χαρακτηρίζει την πρότασή του ως διαχρονική. 

Αν με τον όρο «διαχρονικό» ο Ντούγκιν αναφέρεται στον αδιάκοπο αγώνα των μαζών των ανθρώπων να είναι ελεύθεροι, έχει δίκιο. Από αμνημονεύτων χρόνων, οι λαϊκές μάζες καταπιέζονταν από τους λίγους που κατακτούσαν την εξουσία. Οι πόλεμοι ήταν σχεδόν όλοι για το ποιος θα καταπιέσει ποιον. Οι βιασμοί, οι λεηλασίες και οι εμπρησμοί ήταν ο κανόνας. Η μετατροπή των ηττημένων σε σκλάβους υπήρξε η κοινή κληρονομιά της ανθρωπότητας. Η υποβάθμιση των κάποτε ελεύθερων ανθρώπων σε δουλοπάροικους, η υπαγωγή τους στο ολοένα και πιο βαρύ φορτίο της φορολόγησης, η κλοπή πλούτου μέσω του πληθωρισμού και των ρυθμίσεων, η μαζική παρακολούθηση, η παραβίαση των νόμιμων διαδικασιών, και η σκληρή και ασυνήθιστη τιμωρία υπήρξαν κομμάτι του αδιάκοπου αγώνα της ανθρωπότητας. 

Ο Ντούγκιν βλέπει αυτή την ιστορία και την ενστερνίζεται. Ο Λόρδος Άκτον μας δίδαξε, ότι «η εξουσία τείνει να διαφθείρει, και η απόλυτη εξουσία διαφθείρει απολύτως». Ο Ντούγκιν μας λέει πως η απόλυτη εξουσία είναι υπέροχη.  ( Δείτε επίσης τα άρθρα: «Η παράξενη φιλοσοφία του μέντορα του Πούτιν, Aleksandr Dugin, κι ο πόλεμος στην Ουκρανία» και «Η ήττα του φιλελευθερισμού και η κρίση πίστεως του συντηρητισμού» )

 

*** 

Ο Clifford F. Thies είναι καθηγητής Οικονομικών και Χρηματοοικονομικών στο Πανεπιστήμιο Shenandoah, είναι συγγραφέας, συν-συγγραφέας, συντελεστής και επιμελητής περισσότερων από εκατό βιβλίων, εγκυκλοπαιδειών και άρθρων σε επιστημονικά περιοδικά. 

Είναι μέλος της συντακτικής επιτροπής του Journal of Private Enterprise και είναι πρώην υπότροφος Bradley Resident στο Heritage Foundation. Είναι πρώην πρόεδρος των συγκλητικών σχολών του Πανεπιστημίου Shenandoah και του Πανεπιστημίου της Βαλτιμόρης. Υπηρέτησε επίσης στον στρατό των ΗΠΑ και στην Εφεδρεία του Στρατού.