Δεν είναι η αξία του χρυσού που κυμαίνεται. Αυτό που κυμαίνεται είναι η εκλαμβανόμενη -και εντελώς επινοημένη- αξία όλων αυτών των άχρηστων κομματιών από χαρτί που λέγονται νομίσματα
Καθ' όλη τη διάρκεια του 2022, υπήρχε μια ερώτηση που εμφανιζόταν σταθερά και προβλέψιμα σε συζητήσεις με τους φίλους, τους πελάτες και τους αναγνώστες μου. Όσοι με ξέρουν και είναι εξοικειωμένοι με τις ιδέες μου, γνωρίζουν καλά τη θέση μου για τα πολύτιμα μέταλλα και τους πολλαπλούς ρόλους που υπηρετούν, επομένως δεν μπορώ να τους κατηγορήσω γιατί είναι περίεργοι αν εξακολουθώ να «μένω πιστός στα όπλα μου» σε αυτήν την εποχή του παραλογισμού στις αγορές και την οικονομία.
Ειδικά για όσους δεν γνωρίζουν τη νομισματική ιστορία, που είναι δυστυχώς η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού, είναι φυσικό να αναρωτιούνται: «Αν ο χρυσός είναι ένα τόσο μεγάλο φράγμα έναντι του πληθωρισμού, γιατί δεν έχει εκτοξευθεί στα ύψη η αξία του τώρα που ο πληθωρισμός είναι εντέλει εδώ;»
Λοιπόν, υπάρχουν ορισμένοι λόγοι για αυτό, κάποιοι πιο προφανείς από άλλους. Οι αυξήσεις των επιτοκίων, τις οποίες η Κεντρική Τράπεζα καθοδήγησε και κλιμάκωσε επανειλημμένα, είναι η πιο ξεκάθαρη εξήγηση. Τουλάχιστον αυτή είναι η απάντηση που θα σας δώσουν οι περισσότεροι συμβατικοί οικονομολόγοι και αναλυτές. Και είναι λογικό: Εάν ο χρυσός δεν σας αποδίδει κανένα τόκο για την κατοχή του, τότε γιατί να μην μεταβείτε σε κάτι που να το κάνει; Αυτή είναι η νοοτροπία των περισσότερων επενδυτών και αυτό αποδυναμώνει τη ζήτηση, η οποία με τη σειρά της παρασύρει την τιμή προς τα κάτω. Έτσι λέει η διαδεδομένη θεωρία τουλάχιστον.
Εάν, ωστόσο, είμαστε πρόθυμοι να εξετάσουμε το ζήτημα λίγο πιο προσεκτικά, θα μπορούσαμε να ξεκινήσουμε εξετάζοντας τις προϋποθέσεις της. Στο ζήτημά μας θεωρείται δεδομένο ότι ο χρυσός έχει υπο-αποδώσει φέτος. Αλλά ισχύει πραγματικά αυτό; Εάν αποταμιεύετε, παίρνετε το μισθό σας, και πληρώνετε τους λογαριασμούς σας σε κάποιο νόμισμα διαφορετικό από το δολάριο, είναι πιθανό να έχετε μια πολύ διαφορετική άποψη για αυτό το ζήτημα. Σε ευρώ, ο χρυσός σημειώνει άνοδο περίπου 6,6%. Στο γιεν, είναι μέχρι 17,9%. Στις αιγυπτιακές λίρες είναι πάνω από 45%. Αυτό που μας δείχνει ξεκάθαρα είναι ότι η προοπτική έχει σημασία.
Και για όσους μπορούν να δουν τη μεγαλύτερη εικόνα, αυτή η προοπτική είναι ακόμη πιο ξεκάθαρη: Η σκέψη για την τιμή του χρυσού σε σχέση με οποιοδήποτε νόμισμα fiat, όχι μόνο για το αμερικανικό δολάριο, δεν είναι πραγματικά χρήσιμη. Δεν είναι η αξία του χρυσού που κυμαίνεται, αυτό που κυμαίνεται είναι η αντιληπτή και εντελώς φανταστική αξία όλων αυτών των άχρηστων κομματιών από χαρτί. Εξάλλου, όπως γνωρίζουν πολύ καλά όλοι οι μακροπρόθεσμοι, υπεύθυνοι επενδυτές πολύτιμων μετάλλων, υπάρχει μόνο μία σημαντική τάση και είναι προφανής.
Όπως ανέφερα πολλές φορές, δεν πιστεύω ότι οι βραχυπρόθεσμες εκτιμήσεις για τις τιμές πρέπει να διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στη διαδικασία λήψης αποφάσεων των επενδυτών, εάν κατέχουν χρυσό για τους σωστούς λόγους και εάν κατανοούν γιατί το κάνουν. Αυτό που είναι σημαντικό, ωστόσο, είναι να κοιτάξουμε πέρα από τους κύριους τίτλους και να μπορέσουμε να διαχωρίσουμε το σήμα από τον θόρυβο. Στην περίπτωσή μας, για παράδειγμα, μπορεί κανείς να βρει ένα εκατομμύριο αναλύσεις και προβλέψεις για τις προοπτικές του χρυσού, με όλες τους να υπογραμμίζουν την επιφανειακή δυναμική και να παρουσιάζουν απλοϊκά επιχειρήματα. Οι προβολές για τη νομισματική πολιτική είναι οι κυριότερες μεταξύ τους, και το αφήγημα έχει ως εξής: «Εφόσον περιμένουμε από τους κεντρικούς τραπεζίτες να κάνουν αυτό κι εκείνο, τότε ο χρυσός προβλέπεται να αντιδράσει με αυτόν τον τρόπο».
Λοιπόν, αντί να προσπαθούμε να αποκαλύψουμε τις προθέσεις των κεντρικών τραπεζών, να μαντέψουμε τι θα κάνουν και πώς μπορεί να επηρεάσουν την αγορά χρυσού, δεν θα ήταν πιο λογικό να δούμε τι έχουν κάνει αυτοί οι κεντρικοί τραπεζίτες, παρά τι λένε; Γιατί αυτό που έκαναν το 2022 λέει πολλά: Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι κεντρικές τράπεζες συσσώρευσαν αποθέματα χρυσού με ρυθμό που δεν είχε παρατηρηθεί από το 1967, όταν το δολάριο εξακολουθούσε να υποστηρίζεται από το πολύτιμο μέταλλο.
Σκεφτείτε αυτό για λίγο και μετά θυμηθείτε όλες τις επίσημες δηλώσεις και προβλέψεις τους για την οικονομία και πώς μια ύφεση μπορεί να αποφευχθεί, για τον πληθωρισμό και πώς είναι «σίγουρα, απολύτως υπό έλεγχο» και για την «πίστη» τους στα δικά τους νομίσματα. Μη διστάσετε να βγάλετε τα δικά σας συμπεράσματα για το τι έρχεται.
Ανυπομονώντας για την επόμενη χρονιά, είναι σαφές ότι υπάρχουν πολλοί λόγοι ανησυχίας. Η σύγκρουση στην Ουκρανία δεν δείχνει σημάδια ύφεσης και όλα τα προϋπάρχοντα προβλήματα που επιδείνωσε σοβαρά μπορούμε επίσης να αναμένουμε να παραμείνουν, αν όχι να επιδεινωθούν. Ο πληθωρισμός πρόκειται να συνεχίσει να μαστίζει την πραγματική οικονομία, ανεξάρτητα από το πόσο σκληρά προσπαθούν οι κυβερνητικοί στατιστικολόγοι να μαγειρέψουν τους αριθμούς: Ακόμα κι αν μειωθεί ο ΔΤΚ (δείκτης τιμών καταλανωτή), τα νοικοκυριά στον πραγματικό κόσμο θα συνεχίσουν να αισθάνονται το πλήγμα. Υπάρχει μια πληθώρα υποστηρικτικών δυνάμεων που εργάζονται υπέρ του χρυσού και η δυναμική του είναι τόσο εντυπωσιακή, που ακόμη και οι μεγάλες τράπεζες δεν μπορούσαν να μην το παρατηρήσουν. Στις αρχές Δεκεμβρίου, η Saxo Bank παρουσίασε μια «εξωφρενική» πρόβλεψη τιμής 3.000 δολαρίων/ουγγιά, στο πιο «ακραίο» σενάριο ενός παγκόσμιου «οικονομικού πολέμου».
Ενώ τα κέρδη των τιμών θα είναι σίγουρα κάτι παραπάνω από ευπρόσδεκτα για τους επενδυτές σε χρυσό, η πραγματική αξία του μετάλλου είναι πιθανό να γίνει εμφανής και στους επόμενους μήνες και χρόνια. Καθώς τα κράτη γίνονται όλο και πιο απελπισμένα και αποτυγχάνουν να βρουν διέξοδο από τον δημοσιονομικό, νομισματικό και κοινωνικοπολιτικό λάκκο που έσκαψαν μόνα τους, είναι βέβαιο ότι θα γίνουν πιο επιθετικά, όπως ήταν ανέκαθεν γνωστό ότι γίνονται. Οι απειλές για το οικονομικό μας αυτεξούσιο, οι καταχρήσεις της κυβερνητικής εξουσίας, η αυξημένη παρακολούθηση και ο έλεγχος των ιδιωτικών περιουσιακών στοιχείων και των αποταμιεύσεων είναι πιθανό να γίνουν πιο δριμείες. Και υπό αυτές τις συνθήκες, ο φυσικός χρυσός λάμπει πραγματικά, ειδικά όταν διατηρείται με ασφάλεια και σύνεση εκτός της επικράτειας του κάθε ενδιαφερόμενου, καθώς και εκτός του παραδοσιακού τραπεζικού συστήματος.