Οι αρμόδιοι και οι συνήγοροι των lockdown κατηγορούν τους επικριτές τους ως δήθεν «μετά Χριστόν προφήτες», και επιμένουν ότι έκαναν ό,τι καλύτερο μπορούσαν με «περιορισμένη πληροφορηση», κι εν μέσω μιας πανδημίας που «συμβαίνει μια φορά στα εκατό χρόνια». Ένα τέτοιο παραπλανητικό αφήγημα δεν πρέπει να επιτραπεί να επικρατήσει
Καθώς οι χώρες αναδύονται από τη δυστοπία των περιορισμών του lockdown, υπάρχει αυξανόμενη ευαισθητοποίηση για το φαινόμενο της υπερβάλλουσας θνησιμότητας, για παράδειγμα στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Αυστραλία. Στις 8 Ιουλίου, η Daily Mail (Ηνωμένο Βασίλειο) ανέφερε ότι οι παράπλευρες συνέπειες από τα lockdown σκοτώνουν 1.000 ανθρώπους την εβδομάδα στην Αγγλία και την Ουαλία.
Υπάρχει επίσης μια αυξανόμενη ευαισθητοποίηση σχετικά με την κατάχρηση εξουσίας των κρατών, όσον αφορά την παραβίαση ελευθεριών και ελευθεριών. Σε μια παγκόσμια έρευνα σε 52.000 άτομα από το Democracy Perceptions Index, σε 50 από τις 53 χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα, οι άνθρωποι εξέφρασαν την καθαρή συμφωνία τους (δηλαδή συμφωνία μείον διαφωνία) με την πρόταση: «η κυβέρνησή τους το παράκανε με τον περιορισμό των ανθρώπινων ελευθεριών».
Οι αρχές και οι υποστηρικτές των lockdown κατηγορούν τους επικριτές τους ως μετά Χριστόν προφήτες και επιμένουν ότι έκαναν ό,τι καλύτερο μπορούσαν με περιορισμένες πληροφορίες εν μέσω μιας πανδημίας που συμβαίνει μια φορά τον αιώνα. Μια τέτοια ρεβιζιονιστική αφήγηση δεν πρέπει να επιτραπεί να επικρατήσει. Το αξιοσημείωτο είναι πόσο μεγάλο μέρος από τις παράπλευρες ζημιές είχε προβλεφθεί αρκετά νωρίς, με την είσοδο στα lockdown.
Μπορεί κανείς να καταλάβει γιατί οι φανατικοί του lockdown, της μάσκας και των εμβολίων θέλουν όλοι να ξεχάσουν το μίσος και τη δαιμονοποίηση όλων των διαφωνούντων φωνών και γιατί απαιτούν να απομακρυνθούν οι σκεπτικιστές από το δημόσιο βήμα. Αλλά, τόσο για το καλό της δικαιοσύνης όσο και για να αποφευχθεί η επανάληψη των ίδιων εγκληματικών λαθών, δεν πρέπει να τους επιτραπεί να λευκάνουν το παρελθόν και να ξαναγράψουν την ιστορία.
Η υπάρχουσα (μέχρι το 2020) επιστημονική γνώση διαγράφτηκε
Η πίστη στους ειδικούς και τις αρχές δημόσιας υγείας, ως προς την ικανότητά τους να σταματήσουν μια πανδημία και να εξαλείψουν έναν αναπνευστικό ιό μέσω κοινωνικών παρεμβάσεων, αψηφούσε την ιστορική εμπειρία και την επιστημονική ομόφωνη γνώμη, όπως συνοψίζεται σε έκθεση του ΠΟΥ τον Οκτώβριο του 2019 και στα υπάρχοντα εθνικά σχέδια πανδημίας στις περισσότερες χώρες που είχαν κάνει τον κόπο να προετοιμάσει κάποιο εκ των προτέρων.
Η έκθεση του ΠΟΥ προαναγγέλθηκε σε μια μελέτη του 2006 από μια ομάδα του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς, της οποίας η τελευταία παράγραφος ολοκλήρωνε με αυτή την «ανώτατη αρχή:» «Η εμπειρία έχει δείξει ότι οι κοινότητες που αντιμετωπίζουν επιδημίες… ανταποκρίνονται καλύτερα και με το λιγότερο δυνατό άγχος, όταν η κανονική κοινωνική λειτουργία τους διαταράσσεται κατά το λιγότερο δυνατό».
Αναβληθείσες διαγνωστικές εξετάσεις και ματαιωμένα χειρουργεία
Αντίθετα, τα lockdown εξασφάλισαν τη μέγιστη διακοπή της κανονικής κοινωνικής λειτουργίας. Τα καθαρά οφέλη τους παραμένουν συζητήσιμα, αλλά οι τεράστιες βλάβες τους, ξεκινώντας με τις δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία, τεκμηριώνονται ευκολότερα. Με τις χειρουργικές επεμβάσεις και τις συνήθεις διαγνωστικές εξετάσεις να αναστέλλονται, πολλές ασθένειες όπως ο καρκίνος, ο διαβήτης και οι καρδιακές παθήσεις, που μπορούν να θεραπευθούν εάν εντοπιστούν έγκαιρα, παρέμειναν αδιάγνωστες, αυξάνοντας δραματικά τον αριθμό των θανάτων από μη-Covid περιστατικά.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, 117.000 άτομα στις λίστες αναμονής πολλών εκατομμυρίων ασθενών της Εθνικής Υπηρεσίας Υγείας (NHS) είχαν πεθάνει έως τον Ιούλιο του 2022, σχεδόν τα δύο τρίτα του συνολικού απολογισμού των 180.000 νεκρών από Covid. Ο καθηγητής Sir David Spiegelhalter του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ είπε ότι ο εβδομαδιαίος απολογισμός του Ηνωμένου Βασιλείου με 1.000 πλεονάζοντες μη-Covid θανάτους θα μπορούσε να είναι «ο αντίκτυπος των μέτρων κατά της πανδημίας και της διακοπής της υγειονομικής περίθαλψης». Ο Paul Hunter, ειδικός σε μολυσματικές ασθένειες στο Πανεπιστήμιο της Ανατολικής Αγγλίας, έριξε το φταίξιμο στις καθυστερήσεις στις συνήθεις θεραπείες και στην αύξηση της αναμονής στις μονάδες επειγόντων περιστατικών.
Στις αρχές της πανδημίας, οι αναφορές από αξιόπιστους φορείς περιείχαν ρητές και αλληλοεπιβεβαιούμενες προειδοποιήσεις σχετικά με τις θανατηφόρες συνέπειες των αυστηρών μέτρων lockdown. Στις 29 Μαΐου 2020, ο Zaria Gorvett δήλωσε στην εκπομπή BBC Future ότι οι περισσότεροι θάνατοι από Covid δεν θα οφείλονταν στον ιό, αλλά στις παράπλευρες συνέπειες που θα προκαλούνταν από τις διάφορες επιπτώσεις των lockdown. «Σε όλο τον κόσμο, οι ασθενείς έχουν αναφέρει την άρνηση θεραπείας για τον καρκίνο , άρνηση αιμοκάθαρσης και επειγουσών χειρουργικών επεμβάσεων μεταμόσχευσης, με μερικές φορές θανατηφόρα αποτελέσματα», είπε.
Πόσοι από τους σχεδόν δύο εκατομμύρια νέους καρκίνους κάθε χρόνο στις ΗΠΑ, όπως επίσης καρδιακές, νεφρικές, ηπατικές και πνευμονικές ασθένειες, θα παρέμεναν απαρατήρητες για μήνες επειδή οι συνήθεις διαγνωστικές εξετάσεις και τα ραντεβού είχαν ανασταλεί; Οι Αμερικανοί που κινδυνεύουν από αυτές τις ασθένειες ήταν 70-80 εκατομμύρια. Με 1% υπερβάλλουσα θνησιμότητα σε αυτήν την ομάδα ατόμων, που προκλήθηκαν από τις ελλείψεις σε προσωπικό, προμήθειες και εξοπλισμό εξαιτίας της διακοπής της λειτουργίας της οικονομικής δραστηριότητας, ο Rob Arnott προειδοποίησε σε ένα σχόλιο στο «Real Clear Politics» στις 24 Μαρτίου 2020, ότι 750.000 επιπλέον Αμερικανοί θα πέθαιναν από μια πολιτική που είχε σκοπό να θωρακίσει την σύστημα υγείας, αλλά αντ’ αυτού το είχε μερικώς ακρωτηριάσει.
Ένα ρεπορταζ στους Financial Times στις 26 Απριλίου 2020 αναφέρθηκε σε μια εσωτερική εκτίμηση της βρετανικής κυβέρνησης ότι τελικά, χωρίς αντιμετώπιση της κατάστασης, έως και 150.000 άνθρωποι στο Ηνωμένο Βασίλειο θα μπορούσαν να πεθάνουν πρόωρα από άλλες παθήσεις λόγω του lockdown που προκλήθηκε από τον Covid, το οποίο έβαλε σε αναμονή τεράστιους αριθμούς εξετάσεων και επεμβάσεων. Ο καθηγητής Karol Sikora, σύμβουλος ογκολόγος στο NHS, υπολόγισε έως και 50.000 περισσότερους θανάτους στο Ηνωμένο Βασίλειο από καρκίνο με ένα lockdown έξι μηνών, λόγω της παύσης των προληπτικών εξετάσεων.
Για να προστεθεί το κερασάκι στην τούρτα της παραφροσύνης της δημόσιας πολιτικής, τα αντιεπιστημονικά lockdown απαγόρευσαν στους ανθρώπους ορισμένες επιλογές ενός υγιεινού τρόπου ζωής, όπως η βόλτα και η άσκηση σε υπαίθρια πάρκα και παραλίες, και αντ' αυτού τους έσυραν σε περιβάλλοντα υψηλού κινδύνου, όπως σπίτια σε συγκροτήματα διαμερισμάτων υψηλής πυκνότητας. Ο Guardian ανέφερε στις 9 Μαΐου 2020 ότι υπήρξαν 6.546 περισσότεροι θάνατοι εκτός Covid-19 σε σπίτια σε όλη τη Βρετανία σε σύγκριση με τον εποχιακό μέσο όρο της πενταετίας.
Ψυχική υγεία
Αρκετές έγκαιρες προειδοποιήσεις δημοσιεύτηκαν επίσης σχετικά με το κόστος των μέτρων εγκλεισμού στην ψυχική υγεία, με αυξημένη μοναξιά, ψυχικό άγχος και συναισθηματική δυσφορία, λόγω απώλειας θέσεων εργασίας, οικονομικού στρες και αναγκαστικού χωρισμού οικογενειών (σ.σ. για υγειονομικούς λόγους).
Μια μελέτη του 2014 στο Social Science and Medicine από τον Timothy J. Halliday έδειξε ότι μια αύξηση 1% στο ποσοστό ανεργίας αυξάνει τον κίνδυνο θανάτου κατά 6% τον επόμενο χρόνο. Σύμφωνα με τον James Bullard της Federal Reserve, ο οποίος υποστηρίζει τα μέτρα εγκλεισμού λόγω Covid-19 σαν μια...επένδυση στη δημόσια υγεία και την επιβίωση, η ανεργία θα μπορούσε να ανέλθει στο 30% . (Η ανεργία στις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Κραχ ήταν περίπου 25%).
Ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε στο Lancet Psychiatry στις 15 Απριλίου 2020 προειδοποιούσε για βαθιές και εκτεταμένες επιπτώσεις στην ψυχική υγεία που θα προκαλούνταν από τη μοναξιά και το άγχος κατά τη διάρκεια του lockdown. Η Washington Post ανέφερε στις 4 Μαΐου προειδοποιήσεις από τις αρχές και τους ειδικούς των ΗΠΑ για ένα επερχόμενο «ιστορικό κύμα» προβλημάτων ψυχικής υγείας που θα προκαλούνταν από τις πολύμηνες «καθημερινές δόσεις θανάτου, απομόνωσης και φόβου» που σχετίζονται με τον Covid-19.
Ο Δρ Mike de Boisblanc από το Ιατρικό Κέντρο John Muir στο Walnut Creek της Καλιφόρνια δήλωσε στις 22 Μαΐου: «Έχουμε δει απόπειρες αυτοκτονίας αντίστοιχες ενός έτους μόνο τις τελευταίες τέσσερις εβδομάδες». Τέσσερις στους 10 Βρετανούς ψυχίατρους ανέφεραν «αύξηση των ατόμων που χρειάζονται επείγουσα φροντίδα ψυχικής υγείας – συμπεριλαμβανομένων και νέων ασθενών – στον απόηχο του lockdown», με τους άνδρες 18-25 ετών να έχουν επηρεαστεί άσχημα από προβλήματα ψυχικής υγείας για πρώτη φορά.
Το Βασιλικό Κολλέγιο Ψυχιάτρων ανέφερε εξαπλάσια αύξηση στις απόπειρες αυτοκτονίας από ηλικιωμένους λόγω κατάθλιψης και άγχους που προκαλήθηκαν από την κοινωνική απομόνωση κατά τη διάρκεια του lockdown. Ακόμα τον Μάιο του 2020, οι κορυφαίοι ειδικοί ψυχικής υγείας της Αυστραλίας προειδοποίησαν ότι μια αύξηση των αυτοκτονιών κατά 50% που προκαλείται από το lockdown θα μπορούσε να σκοτώσει δέκα φορές περισσότερους από τον ιό.
Παγκόσμια φτώχεια, πείνα και λιμός
Μια σειρά εκθέσεων από την Goldman Sachs, τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, την Παγκόσμια Τράπεζα και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου προειδοποίησαν για τις δραματικές επιβραδύνσεις και συρρικνώσεις του ΑΕΠ και του εμπορίου σε σχέση με τις προβλέψεις προ πανδημίας, με αποτέλεσμα την διόγκωση της φτώχειας, την απώλεια θέσεων απασχόλησης και την μείωση των εισοδημάτων. Φυσικά, από την αρχή ήταν γνωστό ότι ο αντίκτυπος της παγκόσμιας διακοπής της οικονομικής ζωής θα ήταν ιδιαίτερα καταστροφικός για τις φτωχότερες χώρες.
Στις 9 Απριλίου 2020, η Oxfam προειδοποίησε ότι η οικονομική κρίση που προκλήθηκε από τα lockdown θα μπορούσε να ωθήσει επιπλέον 400-600 εκατομμύρια ανθρώπους στη φτώχεια, την πρώτη αύξηση της φτώχειας μετά από 30 χρόνια. Μια έκθεση του ΟΗΕ προειδοποίησε ότι οι οικονομικές δυσκολίες που θα προκαλούνταν από τα μέτρα μετριασμού της πανδημίας θα μπορούσαν να προκαλέσουν «εκατοντάδες χιλιάδες επιπλέον θανάτους παιδιών το 2020, αντιστρέφοντας την πρόοδο των τελευταίων 2 έως 3 ετών στη μείωση της βρεφικής θνησιμότητας».
Σε 143 χώρες με χαμηλά εισοδήματα, για παράδειγμα, 369 εκατομμύρια παιδιά που κανονικά βασίζονταν στα σχολικά γεύματα για τις καθημερινές διατροφικές τους ανάγκες έπρεπε να βρουν υποκατάστατα με τα σχολεία κλειστά. Τον ίδιο μήνα, το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα του ΟΗΕ προειδοποίησε ότι οι διακοπές στη φυτική παραγωγή και τη διανομή τροφίμων επαπειλούσαν με λιμούς «βιβλικών διαστάσεων» , με τον αριθμό των ανθρώπων που θα υποφέρουν από οξεία πείνα σχεδόν να διπλασιάζονται, από 135 σε 250 εκατομμύρια.
Μια μελέτη από τη Σχολή Δημόσιας Υγείας Johns Hopkins προειδοποίησε ότι η βρεφική θνησιμότητα θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 1,2 εκατομμύρια και η μητρική θνησιμότητα κατά 56.700, λόγω των διακεκομμένων υπηρεσιών υγείας. Τον Μάιο, οι καθηγητές Jay Bhattacharya και Mikko Packalen εκτίμησαν ότι ο διαρκής παγκόσμιος οικονομικός αντίκτυπος των lockdown θα μπορούσε «να καταλήξει να αφαιρέσει σχεδόν έξι εκατομμύρια νέες ζωές την επόμενη δεκαετία» στις αναπτυσσόμενες χώρες. Μια μελέτη στη Νότια Αφρική τον ίδιο μήνα εξέφραζε τον την ανησυχία ότι τα lockdown θα μπορούσαν να σκοτώσουν 29 φορές περισσότερους ανθρώπους από αυτούς που σώζουν .
Υπήρξε μια απότομη αύξηση της εμπορίας παιδιών στην Ινδία μετά τα lockdown. Οι Δυτικοί έχουν ξεχάσει σε μεγάλο βαθμό τι σημαίνει «μεροδούλι, μεροφάι», όταν ο μοναδικός εργαζόμενος σ’ ένα σπίτι πρέπει να κάνει μεροκάματα για να αγοράσει φαγητό για την οικογένεια, συμπεριλαμβανομένων των μικρών παιδιών και των ηλικιωμένων γονέων. Με τα lockdown να επιβάλλονται για μήνες ολόκληρους δίχως τέλος, τα παιδιά αναπόφευκτα τέθηκαν σε κίνδυνο εμπορίας τους με στόχο την καταναγκαστική εργασία, την επαιτεία στο δρόμο και την σεξουαλική σκλαβιά.
Η ευρέως διαδεδομένη φτώχεια μειώνει την ικανότητα του κράτους να καλύπτει επαρκώς τις διατροφικές ανάγκες των πολιτών του, και ο υποσιτισμός κάνει τους ανθρώπους πιο ευάλωτους σε ασθένειες. Τα lockdown είχαν τη δυνατότητα να ακρωτηριάσουν την ήδη ταλαιπωρημένη οικονομία της Ινδίας, προειδοποιούσε ένα ρεπορτάζ του BBC στις 3 Απριλίου 2020, εκτοξεύοντας την κρίση της ανεργίας, καταστρέφοντας τα προς το ζην των εργαζομένων με μεροκάματο, αναγκάζοντας χιλιάδες διακρατικούς μετανάστες εργάτες να επιστρέψουν στα σπίτια τους κάτω από εξαιρετικά στρεσογόνες συνθήκες, πιέζοντας τον αγροτικό τομέα, και προκαλώντας μαζική σπατάλη τροφίμων με σπασμένες αλυσίδες ανεφοδιασμού.
Με λιγότερο από το 10% του εργατικού δυναμικού της Ινδίας σε κανονική, μισθωτή απασχόληση, εκατομμύρια φοβήθηκαν ότι «η πείνα μπορεί να μας σκοτώσει πριν από τον κορονοϊό». [...] Τα lockdown θέτουν επίσης τις γυναίκες σε αυξημένο κίνδυνο ενδοοικογενειακής βίας .
Με δύο χρόνια χαμένων μαθημάτων στο σχολείο , τα παιδιά έμειναν μη κοινωνικοποιημένα και πολύ περισσότερο εκτεθειμένα σε ιούς, έναντι των οποίων τα περισσότερα θα είχαν αποκτήσει ανοσία σε κανονικές συνθήκες. Τα lockdown ανάγκασαν 500 εκατομμύρια παιδιά σε όλο τον κόσμο να εγκαταλείψουν το σχολείο, και περισσότερα από τα μισά από αυτά βρίσκονται στην Ινδία. Επισημαίνοντάς το στην δημοσιοποίηση μιας νέας έκθεσης, η Δρ. Sunita Narain, Γενική Διευθύντρια του Κέντρου Επιστήμης και Περιβάλλοντος, είπε ότι περισσότεροι από τους μισούς επιπλέον 115 εκατομμύρια ανθρώπους του κόσμου που ωθούνται πίσω στην ακραία φτώχεια ζουν στη Νότια Ασία.
Η Ινδία, είπε, είναι έτοιμη πλέον να εμφανίσει μια «γενιά της πανδημίας» 375 εκατομμυρίων παιδιών ηλικίας έως 14 ετών, τα οποία είναι πιθανό να υποστούν μακροχρόνιες επιπτώσεις όπως αυξημένη παιδική θνησιμότητα, ελλιπές βάρος και νοητική καθυστέρηση, καθώς και ανατροπές της παραγωγικότητάς τους στην εκπαίδευση και την εργασία.
[...] Αντί να διενεργούν και να δημοσιεύουν αυστηρές αναλύσεις κόστους-οφέλους, τα υγειονομικά τμήματα και τα υπουργεία υγείας μετατράπηκαν σε γραφεία αποκλειστικά για τον Covid, οι υπουργοί υγείας ενήργησαν σαν υπουργοί Covid, και οι κυβερνήσεις μετατράπηκαν σχεδόν σε οργανισμούς ενός σκοπού, επιδιώκοντας την εξαφάνιση του Covid.
Για αυτή τη εμμονική αφοσίωση σε μια παρεμβατική πολιτική που επέφερε ελάχιστα διαρκή οφέλη για την υγεία, αλλά προκάλεσε τεράστια ζημιά στην υγεία, την ψυχική υγεία, τις πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές ελευθερίες, οι εμπνευστές και οι εκτελεστές της πρέπει να λογοδοτήσουν.
Ο Ramesh Thakur, πρώην Βοηθός Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, είναι ομότιμος καθηγητής στη Σχολή Δημόσιας Πολιτικής Crawford, The Australian National University.