Όλοι έχουν δικαίωμα σε ένα λάθος (εάν πρόκειται όντως για λάθος). Αλλά το να συνεχίζεις να κάνεις το ίδιο λάθος επανειλημμένα, καταστρέφοντας ζωές επί δύο χρόνια, ισοδυναμεί με μοχθηρία.
Άρθρο του Alan Stevo, που δημοσιεύτηκε στις 17/4/2020 από το Mises Institute. Χρόνος ανάγνωσης 3'. Απόδοση στα ελληνικά, Νίκος Μαρής.
Ήταν φθινόπωρο του 1989. Μνημειώδη πράγματα συνέβαιναν στον κόσμο.
Το τείχος του Βερολίνου είχε πέσει. Οι άνθρωποι του Ανατολικού Μπλοκ είχαν καταφέρει να φτάσουν στη Δύση μέσω της Ουγγαρίας. Η άλλοτε ακλόνητη γραμμή μεταξύ Ανατολής και Δύσης αμφιταλαντευόταν. Η κατάσταση ξέφευγε από την πορεία που είχαν χαράξει οι κομμουνιστικές κυβερνήσεις του Συμφώνου της Βαρσοβίας: ότι οι πληθυσμοί τους πρέπει να παραμείνουν αιχμάλωτοι εντός των συνόρων του Κομμουνιστικού Μπλοκ.
Δεν ήταν σαφές εάν αυτή η κοινωνική «μόλυνση» από τον ιό της ελευθερίας θα εξαπλωνόταν στην Τσεχοσλοβακία.
Αλλά μετά ξημέρωσε η 17η Νοεμβρίου 1989, μια μέρα χαραγμένη στην ιστορία. Αυτή ήταν η Ημέρα των Φοιτητών, μια νόμιμη αργία.
Τα πάντα όφειλαν να κλείσουν με κυβερνητικό διάταγμα. Ο πληθυσμός είχε αργία από την εκπαίδευση και την εργασία του. Αρκετοί πολίτες όμως ήταν εξοργισμένοι για κάποιες προηγούμενες ενέργειες της κυβέρνησης, που τις έβλεπαν ως καταχρήσεις.Όταν η κυβέρνηση έδωσε άδεια στον λαό της Τσεχοσλοβακίας εκείνη την ημέρα, ήταν σαν να ρίχνει ένα σπίρτο σε ξερόκλαδα. Η μικρή φλόγα φούντωσε αμέσως.
Ήταν μια επανάσταση που ξεχώρισε για τον αναίμακτο χαρακτήρα της. Η Βελούδινη Επανάσταση, τη λέμε σήμερα, στηριζόμενοι στο πώς την αποκάλεσαν οι Τσέχοι. Ο κόσμος, για όσο έβλεπε το μάτι, συγκεντρώθηκε σε μια γιγάντια πλατεία στην Πράγα ζητώντας την ανατροπή της κυβέρνησής του.
Μπροστά στην ιδέα ότι το να πει κανείς τα λάθος λόγια πολιτικά θα μπορούσε να είναι τοξικό για την υγεία του, όπως συμβαίνει στην Αμερική σήμερα, κάποιοι δεν κατέφυγαν στο να πουν λόγια εναντίον της κυβέρνησής τους. Απλώς έβγαλαν τα κλειδιά τους από τις τσέπες τους, κουδουνίζοντάς τα.
Το μήνυμα ήταν ξεκάθαρο.
Φανταστείτε δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους να κουδουνίζουν τα κλειδιά τους ταυτόχρονα.
Φανταστείτε τη φρίκη που θα σας γέμιζε, ως μέλος της κομμουνιστικής κυβέρνησης, κοιτάζοντας έξω από το παράθυρο ένα πλήθος, ορατό για όσο μπορούσε να δει το μάτι, και ξέροντας ότι αυτός ο ανεπαίσθητος ήχος που εκπέμπεται από το κάθε άτομο, μετατρέπεται σε μια τρομακτική ομοβροντία, ζητώντας την αποπομπή σας.
Τι θα μπορούσε ένας υπουργός της κυβέρνησης, καθισμένος στο γραφείο του με θέα την πλατεία, να φανταστεί ότι ήταν αυτός ο ήχος, την πρώτη φορά που ακούστηκε;
Πόσο δυσοίωνο. Πόσο απειλητικό. Πόσο τρομακτικό πρέπει να ήταν να κοιτάζεις έξω από αυτό το παράθυρο. Η μέρα του απολογισμού είχε επιτέλους φτάσει.
Εκείνη τη στιγμή, τους απαντήθηκε ένα ερώτημα: ποια είναι η τελευταία σκέψη που περνάει από το μυαλό ενός τυράννου; Αυτή είναι η σκέψη που πέρασε από τη δική τους καθώς συνειδητοποίησαν τι ήταν αυτός ο ήχος: Η ώρα του απολογισμού. Επιτέλους είχε φτάσει. Έκαναν οι υπουργοί της κυβέρνησης αυτές τις σκέψεις, καθώς τα κλειδιά κουδούνιζαν από κάτω τους;
Ο λαός της Τσεχοσλοβακίας παρέμεινε σε μεγάλο βαθμό ειρηνικός.
Μέχρι το τέλος του έτους, ο Τσέχος αντιφρονών Βάτσλαβ Χάβελ, ο οποίος βρέθηκε στη φυλακή νωρίτερα εκείνο το έτος, θα εγκατασταθεί στο Κάστρο της Πράγας. Ο κοσμαγάπητος Alexander Dubcek, ο Σλοβάκος ήρωας της Άνοιξης της Πράγας του 1968, θα ήταν το δεξί του χέρι.
[Δείτε επίσης: Ο Βάτσλαβ Χάβελ και η σημειολογία του θεάτρου της μασκοφορίας με πρόσχημα τον κορωνοϊό ]
Η αντίδραση του σημερινού κράτους, κατά κάποιο τρόπο, ξεπερνά τον κομμουνισμό ακόμη και της ΕΣΣΔ. Οι Σοβιετικοί ήθελαν πραγματικά να λειτουργήσει η οικονομία τους. Ήθελαν να νικήσουν τη Δύση. Οι εκκλησίες παρέμειναν ανοιχτές και παρέμειναν ως ένα σημαντικό κομμάτι της κοινωνίας, τόσο για πολιτική χρήση, όσο και γιατί οι άνθρωποι δεν θα επέτρεπαν να κλείσουν.
Αλλά όπως οι κομμουνιστές της Ανατολικής Ευρώπης δεν υποχώρησαν μέχρι που αναγκάστηκαν, τα lockdown του σήμερα δεν θα σταματήσουν εκτός εάν οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι φοβηθούν την δυναμική αντίδραση.
Υπάρχει μια ευκαιρία αυτή τη στιγμή, με τόσους δυστυχισμένους πολίτες και τόσα άεργα χέρια, όπως την Ημέρα των Φοιτητών, στις 17 Νοεμβρίου 1989, για να πούμε στο κράτος «ως εδώ».
Θα εκδιωχθούν βίαια από τα αξιώματά τους; Θα είναι ειρηνική η διαδικασία; Δεν το γνωρίζω. Ο χρόνος θα δείξει.
Αλλά είναι καιρός όλο αυτό να σταματήσει. Και καθημερινά, όλο και περισσότεροι άνθρωποι εξοργίζονται που τους ταϊζουν ψέματα, καθώς γίνονται αυτόπτες μάρτυρες της μαζικής καταστροφής της χώρας και του πολιτισμού τους από την άνοιξη του 2020.
Δεν ήταν το κουδούνισμα των κλειδιών που συνόδευσε τους δόλιους κομμουνιστές στην απομάκρυνσή τους από την εξουσία το 1989. Ήταν η απειλή του τι θα μπορούσαν να κάνουν όλοι αυτοί οι άνθρωποι που κουδούνιζαν τα κλειδιά τους, εάν εκείνοι που είχαν την εξουσία δεν έκαναν στην άκρη.
Η διατήρηση της πολιτικής επιρροής εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον σωστό χρονισμό (timing). Μερικοί από εκείνους τους κομμουνιστές που ήξεραν πότε να παραμερίσουν, που ήξεραν πώς να ζητήσουν συγγνώμη, είχαν επιτυχημένες σταδιοδρομίες πολύ μετά την επανάσταση, κάποιοι μέχρι και σήμερα.
Σε μια έντονη αντιπαραβολή, ο πολύ πιο πεισματάρης Νικολάε Τσαουσέσκου της πολιτικά γειτνιάζουσας Ρουμανίας δολοφονήθηκε από ένα εκτελεστικό απόσπασμα στις 25 Δεκεμβρίου του 1989.
Έχουμε φτάσει σε ένα σημείο όπου οι κρατικοί αξιωματούχοι δεν έχουν ακόμη παραδεχτεί ότι υπάρχει πραγματικό κόστος όσον αφορά τη ζωή και την υγεία που συνεπάγεται η ακινητοποίηση της οικονομίας. Και αυτοί οι ίδιοι πολιτικοί και οι ειδικοί ακόμη δεν έχουν δείξει ότι τα οφέλη από τα lockdown τους είναι μεγαλύτερα από το κόστος που επιβάλλεται. Τα μοντέλα τους έχουν αποδειχθεί λανθασμένα.
Όλοι έχουν δικαίωμα σε ένα λάθος. Αλλά το να συνεχίζεις να κάνεις το ίδιο λάθος επανειλημμένα, καταστρέφοντας ζωές, ισοδυναμεί με μοχθηρία.
Στην καθημερινή μου ζωή, βλέπω ολοένα και περισσότερο τη χώρα μου να μετατρέπεται σε ένα προσάναμμα, που οι αποστασιοποιημένοι από τον λαό ηγέτες, εκλεγμένοι και μη, δεν μπορούν να υποψιαστούν, και δεν πρέπει να παίζουν μαζί του. Κάτι τέτοιο είναι επικίνδυνο για όλους μας.
Ούτε τον επόμενο μήνα, ούτε την επόμενη εβδομάδα, ούτε αύριο. Σήμερα είναι η μέρα που πρέπει να σταματήσουν τα απαγορευτικά που επιβλήθηκαν από το κράτος.
***
Ο Allan Stevo είναι ο συγγραφέας του ευπώλητου The Bitcoin Manifesto . Είναι επίσης ο συγγραφέας του Somewhere Between Bratislava and DC και του επερχόμενου βιβλίου «Στις 17 Νοεμβρίου 1989» . Γράφει ειδικά για τον πολιτισμό της Σλοβακίας και γενικά για τον πολιτισμό της Κεντρικής Ευρώπης από την προοπτική της Αυστριακής Σχολής στο 52 Weeks in Slovakia.