Το σκεύασμα που έγινε γνωστό με την επωνυμία «Pfizer» είναι στην πραγματικότητα προϊόν της νεοφυούς γερμανικής εταιρείας BionTech, που επιδοτείτο από την κυβέρνηση της Μέρκελ για 15 χρόνια και που μέχρι το 2020 είχε ζημίες, καθώς δεν είχε παρουσιάσει ούτε ένα προϊόν στην αγορά. Ωστόσο, χάρη στην συμφωνία με την -πρώην υπουργό άμυνας της Γερμανίας- Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν της Ε.Ε. , η εταιρεία απογειώθηκε, αποφέροντας 3 δις σε φόρους στο γερμανικό κράτος και αντιπροσωπεύοντας το 1/5 της αύξησης του ΑΕΠ της χώρας για το 2021. Είναι επίσης αξιοσημείωτο ότι η BionTech ζήτησε επίσημη άδεια για την ανάπτυξη του σκευάσματος τον Φεβρουάριο του 2020, δηλαδή πριν καν κηρύξει πανδημία ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας
.jpg)
[Σημειώνεται ότι το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε πριν έναν και πλέον χρόνο, τον Νοέμβριο του 2021]
Η άποψη ότι οι απαγορεύσεις και τα σχετικά μέτρα για τον εξαναγκαστικό εμβολιασμό είναι προϊόν της επιρροής των εταιρειών «Big Pharma» στις κυβερνήσεις είναι διαδεδομένη μεταξύ των επικριτών τέτοιων μέτρων. Επιπλέον, με το εμβόλιο Pfizer να πηγαίνει από τη μια ρυθμιστική επιτυχία στην επόμενη και να κυριαρχεί όλο και περισσότερο στην αγορά εμβολίων Covid-19, τόσο στις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και στην ηπειρωτική Ευρώπη (για να μην αναφέρουμε το Ισραήλ, του οποίου η εκστρατεία εμβολιασμού αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από την Pfizer), είναι σαφές ότι αυτό που πραγματικά εννοείται σήμερα με τον όρο «Big Pharma» πρέπει να είναι η Pfizer και μόνο η Pfizer.
Μετά την αρνητική κάλυψη των ανεπιθύμητων ενεργειών από τα μέσα ενημέρωσης (ιδίως, των θρομβώσεων) και, σε ορισμένες περιπτώσεις, την ρυθμιστική παρέμβαση από την πλευρά των εθνικών εποπτικών φορέων, και οι δύο άλλες πραγματικές εναλλακτικές λύσεις των «Big Pharma», η AstraZeneca στην Ε.Ε. και η Johnson & Johnson στην Ε.Ε. και στις ΗΠΑ, έχουν υποβιβαστεί στο καθεστώς των περιθωριακών παικτών, εκτός Ηνωμένου Βασιλείου.
Φαίνεται ότι, στη Δύση τουλάχιστον, κινούμαστε προς ένα επί της ουσίας μονοπώλιο εμβολίων Covid-19 για την Pfizer. Ακόμη και το εμβόλιο Covid της Moderna –μιας εταιρείας που είναι ευρέως γνωστό ότι δεν είχε παρουσιάσει ούτε ένα φάρμακο στην αγορά στο παρελθόν, και ως εκ τούτου που δύσκολα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως «Big Pharma»– εξετάζεται όλο και περισσότερο για την πρόκληση μυοκαρδίτιδας σε νεαρούς άνδρες και η χρήση του περιορίζεται σε άτομα άνω των 30 σε μια ολόκληρη σειρά ευρωπαϊκών χωρών.
Η Pfizer, αντίθετα, παρέμεινε ανέγγιχτη. Αυτό, παρόλο που η μυοκαρδίτιδα είναι μια ευρέως αναφερόμενη και επίσημα διαγνωσμένη ανεπιθύμητη ενέργεια και των δύο mRNA εμβολίων, Moderna και Pfizer , παρόλο που μια πρόσφατη στατιστική ανάλυση από το CDC , σε κάθε περίπτωση, δεν βρήκε «σημαντική διαφορά» στις αναφερόμενες μυοκαρδίτιδες μεταξύ των δύο εμβολίων για άνδρες 18-25 ετών, και παρόλο που υπάρχουν ενδείξεις ότι το Moderna παρέχει μεγαλύτερης διάρκειας προστασία (η αποτελεσματικότητα του εμβολίου είναι ακόμη και διπλάσια από αυτή της Pfizer έξι μήνες μετά, σύμφωνα με αυτήν την πρόσφατη μελέτη [σελ. 11] ).
Ποια μεγαλύτερη απόδειξη για την απεριόριστη δύναμη της «Big Pharma» –δηλαδή της Pfizer– θα μπορούσε να υπάρξει; Όμως αν η Pfizer δεν κυβερνούσε όλο τον κόσμο πριν από δύο χρόνια, πώς κατέληξε να κυβερνά τον κόσμο σήμερα;
Επιπλέον, όπως πολλοί Αμερικανοί θα ανακάλυψαν μόνον όταν η πλήρης έγκριση του FDA για το εμβόλιο με την επωνυμία «Pfizer» δεν δόθηκε τελικά στην Pfizer, αλλά στην BioNTech Manufacturing GmbH του Mainz της Γερμανίας, ο πραγματικός κατασκευαστή του λεγόμενου εμβολίου «Pfizer» είναι ακριβώς η εκ Γερμανίας συνεργάτης της Pfizer, η εταιρεία BioNTech.
Αυτό είναι ήδη εμφανές από την κωδική ονομασία του εμβολίου: BNT162b2. Περιττό να πούμε ότι το «BNT» δεν σημαίνει Pfizer. Η συμφωνία συνεργασίας μεταξύ των δύο εταιρειών καθιστά επίσης απολύτως σαφές ότι το BNT162b2 είναι το εμβόλιο της BioNTech. Έτσι, εκτός από τα δικά της άμεσα έσοδα από τις πωλήσεις του εμβολίου, η BioNTech λαμβάνει «έως και διψήφια, κλιμακωτά ποσοστά δικαιωμάτων» από την Pfizer για τις πωλήσεις του εμβολίου από την τελευταία στις περιοχές που έχουν εκχωρηθεί στην Pfizer.
Κι όλα αυτά επιπροσθέτως των «120 εκατομμυρίων δολαρίων σε προκαταβολικές πληρωμές, ιδίων κεφαλαίων και βραχυπρόθεσμης έρευνας και έως και 305 εκατομμύρια δολάρια επιπλέον σε πιθανές πληρωμές ανάπτυξης, ρυθμιστικών και εμπορικών ορόσημων». (Δείτε το δελτίο τύπου της BioNTech εδώ .) Η BioNTech, παρεμπιπτόντως, έχει μια παρόμοια συμφωνία με τη Fosun Pharma για την εμπορική πώληση του εμβολίου της στην Κίνα.
Τώρα, μακράν του να είναι «Big Pharma», πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας του Covid-19, η BioNTech εξακολουθούσε να είναι, στην πραγματικότητα, μια μικρή νεοφυής επιχείρηση, η οποία -όπως και η Moderna- δεν είχε ακόμη παρουσιάσει ούτε ένα προϊόν στην αγορά. Η ετήσια έκθεση της BioNTech για το 2019 που υπέβαλε στην SEC περιγράφει την εταιρεία ως εξής: «Είμαστε μια βιοφαρμακευτική εταιρεία κλινικού σταδίου χωρίς φαρμακευτικά προϊόντα εγκεκριμένα για εμπορική πώληση».
Η έκθεση συνεχίζεται με ειλικρίνεια: «Έχουμε υποστεί σημαντικές απώλειες από το ξεκίνημά μας και αναμένουμε ότι θα συνεχίσουμε να έχουμε σημαντικές απώλειες για το άμεσο μέλλον…». Έτσι, το 2ο τρίμηνο του 2020 , η BionTech είχε μόλις 41,8 εκατ. ευρώ έσοδα, και ζημίες υπερδιπλάσιες αυτού του ποσού (88,3 εκατ. ευρώ). Χάρη στο εμβόλιό της για τον Covid-19, ωστόσο, ένα χρόνο αργότερα, το 2ο τρίμηνο του 2021 , τα έσοδά της είχαν εκτοξευθεί στα 5,31 δισεκατομμύρια ευρώ – μια αύξηση πάνω από 100 φορές! – εκ των οποίων πάνω από τα τρία τέταρτα (4 δισ. ευρώ) ήταν κέρδη.
Όπως το έθεσε στο Reuters ο οικονομολόγος Carsten Brzeski της ολλανδικής τράπεζας ING , η BioNTech είχε φτάσει «από το 0 στο 100 μέσα σε μόλις ένα χρόνο». Τα πρόσφατα ανακοινωθέντα αποτελέσματα του 3ου τριμήνου της BioNTech δείχνουν εκτιμώμενα έσοδα άνω των 6 δισ. ευρώ και μικτά κέρδη σχεδόν 4,7 δισ. ευρώ.
Η ιστορία του πώς η BioNTech έφτασε από το μηδέν στο εκατό είναι μια ξεκάθαρη ιστορία κυβερνητικού παρεμβατισμού και επιδοτήσεων. Ουσιαστικά, η γερμανική κυβέρνηση υποστήριξε την ίδια την ίδρυση της BioNTech. Στην πραγματικότητα, η γερμανική κυβέρνηση αναγνώρισε τη βιοτεχνολογία ως έναν σημαντικό δυνητικό τομέα ανάπτυξης και, το 2005, ξεκίνησε ένα πρόγραμμα χρηματοδότησης, του οποίου ο ρητός στόχος ήταν να προωθήσει τις νεοφυείς επιχειρήσεις βιοτεχνολογίας που βασίζονταν στην ακαδημαϊκή έρευνα: την Gründungsoffensive Biotechnologie – χονδρικά, το « Biotechnology Start-Up Offensive» – ή «Go-Bio» για συντομία.
Η ιδέα, όπως εξηγείται εδώ (σύνδεσμος στα γερμανικά), ήταν να παρασχεθούν έως και δύο γύροι υποστήριξης: μια πρώτη επιχορήγηση σε μια ερευνητική ομάδα με ένα εμπορικά πολλά υποσχόμενο έργο και, στη συνέχεια, υποθέτοντας ότι η ερευνητική ομάδα θα κατορθώσει να ιδρύσει μια εταιρεία με βάση την έρευνά της , μια δεύτερη επιχορήγηση για την εκκίνησή της.
Η BioNTech ήταν μια από τις εταιρείες που δημιουργήθηκαν υπό την αιγίδα του προγράμματος Go-Bio. Το 2007, η Go-Bio χορήγησε για πρώτη φορά μια επιχορήγηση 1,2 εκατομμυρίων ευρώ «Φάσης Ι» ύψους 1,2 εκατομμυρίων ευρώ για την υποστήριξη της έρευνας του ιδρυτή της BioNTech, Ugur Sahin, στο Πανεπιστήμιο του Mainz σχετικά με την ανάπτυξη θεραπειών του καρκίνου, που βασίζονταν σε mRNA και στη συνέχεια ακολούθησε μια επιχορήγηση σχεδόν 3 εκατομμυρίων ευρώ «Go-Bio Phase II» στη νεοϊδρυθείσα BioNTech RNA Pharmaceuticals GmbH το 2010. (Για λεπτομέρειες, στα γερμανικά, δείτε εδώ .)
Στα επόμενα χρόνια, η BioNTech θα συνεχίσει να απολαμβάνει δημόσια υποστήριξη: τόσο από την περιφερειακή κυβέρνηση της Ρηνανίας-Παλατινάτου, πρωτεύουσα της οποίας είναι το Mainz, όσο και ως ηγετικό μέλος ενός λεγόμενου «cluster» (συμπλέγματος) εταιρειών και ερευνητικών ιδρυμάτων στην περιφέρεια του Mainz, που από το 2012 έως το 2017 έλαβε 40 εκατομμύρια ευρώ σε επιχορηγήσεις (σύνδεσμος στα γερμανικά) από το Γερμανικό Ομοσπονδιακό Υπουργείο Παιδείας και Έρευνας. Το σύμπλεγμα ονομάζεται Cluster for Individualized Immune Intervention ή «Ci3». Οι πρόεδροι του Ci3 είναι η σύζυγος του Sahin και επικεφαλής ιατρικός διευθυντής της BioNTech, Özlem Türeci, και ο συνιδρυτής της BioNTech, Christoph Huber.
Ωστόσο, η ροή του δημόσιου μάννα εξ ουρανού στη BioNTech αυξήθηκε μαζικά το 2020, όταν το ξέσπασμα της πανδημίας του Covid έδωσε στην εταιρεία την ευκαιρία να στραφεί από τις μέχρι τότε αποτυχημένες προσπάθειές της να αναπτύξει θεραπείες καρκίνου με βάση mRNA, στην ανάπτυξη ενός εμβολίου με βάση το mRNA κατά του Covid-19.
Σύμφωνα με αυτό το χρονοδιάγραμμα που δημοσιεύτηκε από τον γερμανικό δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα SWR, η BioNTech είχε ήδη επικοινωνήσει με τη γερμανική δημόσια ρυθμιστική υπηρεσία για τα εμβόλια, το Ινστιτούτο Paul Ehrlich, σχετικά με τα σχέδιά του να αναπτύξει ένα εμβόλιο Covid-19 τον Φεβρουάριο του 2020 – σε μια εποχή που διάσπαρτες αναφορές για κατά τόπους κρούσματα Covid -19 άρχιζαν να εμφανίζονται για πρώτη φορά στην Ευρώπη και πριν καν ο ΠΟΥ κηρύξει πανδημία!
Μέχρι τον Απρίλιο του 2020, οι κλινικές δοκιμές είχαν ήδη ξεκινήσει! (Δείτε το Μητρώο Κλινικών Δοκιμών της ΕΕ εδώ.) Στις 15 Σεπτεμβρίου, η γερμανική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι παρείχε στην BioNTech 375 εκατομμύρια ευρώ σε επιδοτήσεις (σύνδεσμος στα γερμανικά) για την υποστήριξη του εμβολίου της για τον Covid-19. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων είχε ήδη προβλέψει 100 εκατομμύρια ευρώ για δανειακή χρηματοδότηση . Η γερμανική χρηματοδότηση δεν χρειαζόταν να επιστραφεί.
Όμως, με συνολικό μέσο εταιρικό φορολογικό συντελεστή περίπου 30% στη Γερμανία και πραγματικό ομοσπονδιακό συντελεστή σχεδόν 16%, η γερμανική κυβέρνηση υπολογίζει ότι θα έχει μια υγιή απόδοση της επένδυσής της. Σύμφωνα με τις τρέχουσες προβλέψεις της εταιρείας, η BioNTech αναμένεται να έχει 16-17 δισεκατομμύρια ευρώ έσοδα από εμβόλια Covid-19 για το 2021.
Ήδη μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων του 2ου τριμήνου της BioNTech, ο Γερμανός οικονομολόγος Sebastian Dullien υπολόγισε ότι τα έσοδα της BioNTech από μόνα τους θα αντιπροσωπεύουν περίπου το 0,5% του γερμανικού ΑΕΠ και συνεπώς θα αντιπροσωπεύουν μια κατά 0,5% αύξηση του γερμανικού ΑΕΠ – αφού η BioNTech δεν συνεισέφερε ουσιαστικά τίποτα στο γερμανικό ΑΕΠ προηγουμένως! Η BioNTech από μόνη της θα αντιπροσωπεύει έτσι περίπου το 1/8 της αναμενόμενης αύξησης του ΑΕΠ της Γερμανίας για το 2021.
Αυτοί οι υπολογισμοί βασίστηκαν, ωστόσο, σε ελαφρώς χαμηλότερες προβλέψεις εσόδων και σε μια σημαντικά υψηλότερη αναμενόμενη αύξηση του ΑΕΠ. Με βάση την τρέχουσα πρόβλεψη για ανάπτυξη 2,4% στη Γερμανία, η BioNTech από μόνη της θα αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 1/5 της γερμανικής ανάπτυξης. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα δημοσιευμένα οικονομικά της στοιχεία, εξάλλου, οι μέχρι σήμερα φορολογικές εισφορές της εταιρείας για το 2021 ανέρχονται σε πάνω από 3 δισ. ευρώ.
Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen απονέμει το Βραβείο Διακεκριμένης Επιχειρηματικής Ηγεσίας του Ατλαντικού Συμβουλίου στον Πρόεδρο και Διευθύνοντα Σύμβουλο της Pfizer, Albert Bourla, στις 10 Νοεμβρίου 2021.
Παρ' όλες τις συζητήσεις για τη ισχύ των Big Pharma, το εμβόλιο Covid-19 που γίνεται επί του παρόντος το πρότυπο σε όλο τον δυτικό κόσμο έχει έναν, πολύ πιο ισχυρό, κρατικό χορηγό και ο κρατικός αυτός χορηγός είναι η Γερμανία. Αυτό εγείρει ιδιαίτερα προφανή και ακανθώδη ζητήματα για την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου τα συμβόλαια εμβολίων και για τα 27 κράτη μέλη τα διαπραγματεύτηκε μια Ευρωπαϊκή Επιτροπή της οποίας ηγείται η πρώην υπουργός Άμυνας της Γερμανίας Ursula von der Leyen.
( Η Επιτροπή επικουρήθηκε από μια «Κοινή Ομάδα Διαπραγμάτευσης» που εκπροσωπούσε επτά κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας [βλ. στην ενότητα «Διαπραγματεύσεις για τα εμβόλια» εδώ ]· πράγμα που σημαίνει ότι η Γερμανία, στην πραγματικότητα, συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις με την δική της προστατευόμενη εταιρεία. Ίσως δεν αποτελεί έκπληξη, ο μεγαλύτερος όγκος δόσεων παραγγέλθηκε από την BioNTech/Pfizer [δείτε στην ενότητα «Ποια ήταν τα αποτελέσματα…» εδώ.] )
Ωστόσο, με τη Γερμανία να μπορεί να ενισχύσει την εξουσία της και να την προβάλλει σε παγκόσμια κλίμακα ακριβώς μέσω της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η γερμανική χορηγία του εμβολίου BioNTech/«Pfizer» εγείρει επίσης προβλήματα για την υφήλιο στο σύνολό της.
***
«Robert Kogon» είναι το ψευδώνυμο ενός ευρείας αναγνωσιμότητας οικονομικού δημοσιογράφου, μεταφραστή και ερευνητή, που εργάζεται στην Ευρώπη. Ακολουθήστε τον στο Twitter εδώ. Γράφει επίσης στο edv1694.substack.com .