Ο Javier Milei (Χαβιέρ Μιλέι), οικονομολόγος και υποψήφιος για την προεδρία της Αργεντινής, ενώ ξεκίνησε σχετικά άγνωστος, αναμένεται να συγκεντρώσει τον μεγαλύτερο αριθμό ψήφων στις προκριματικές εκλογές της χώρας
Μέσα σε έναν χρόνο, το πέσο της Αργεντινής έχει χάσει τη μισή του αξία. Τόσο η επίσημη, όσο και η παράλληλη συναλλαγματική ισοτιμία με το δολάριο ΗΠΑ και το μεξικάνικο πέσο διπλασιάστηκαν μέσα σε ένα χρόνο. Οι τιμές καταναλωτή διπλασιάστηκαν μέσα σε ένα χρόνο. Η ποσότητα των πέσος Αργεντινής διπλασιάστηκε σε ένα χρόνο. Όλοι οι ρυθμοί με τους οποίους αυξάνονται αυτές οι μεταβλητές έχουν επίσης διπλασιαστεί σε ένα χρόνο. Το να περιμένεις τα πάντα να διπλασιαστούν ξανά σε μισό χρόνο αποτελεί πλέον μια συντηρητική προβολή.
Η Αργεντινή ήταν η πλουσιότερη χώρα στον κόσμο στις αρχές του εικοστού αιώνα. Τώρα έχει υπομείνει σχεδόν εκατό χρόνια δημοσιονομικής κυριαρχίας, πράγμα που σημαίνει ότι η κεντρική τράπεζα εξυπηρετεί πάντα οποιοδήποτε έλλειμμα αποφασίσει να δημιουργήσει η κυβέρνηση. Η Αργεντινή ασκεί την «Σύγχρονη Νομισματική Θεωρία» (ΜΜΤ) πριν καν υπάρξει ως έννοια. Σήμερα, περισσότεροι από τους μισούς ανθρώπους στην Αργεντινή ζουν σε συνθήκες φτώχειας σύμφωνα με τα παγκόσμια πρότυπα, και το τεταρτημόριο με τα υψηλότερα εισοδήματα έχει εισόδημα συγκρίσιμο με το τεταρτημόριο με τα χαμηλότερα εισοδήματα μιας ανεπτυγμένης χώρας.
Η οικονομική πολιτική της Αργεντινής αποτελείται από όλα όσα διδάσκει ακόμη και το πιο κλασικό μάθημα οικονομικών αρχών ότι δεν πρέπει να γίνεται ποτέ: υπάρχει σκληρός και αδιάκριτος προστατευτισμός, η αγορά εργασίας είναι υπερβολικά ρυθμισμένη σε σημείο που οι προσλήψεις είναι απαγορευτικά ακριβές και οι έλεγχοι των τιμών είναι πανταχού παρόντες. Όλοι γνωρίζουν πολύ καλά ότι υπάρχει πρόβλημα, αλλά η τρέχουσα κυβέρνηση αποφάσισε να διατηρήσει την πορεία αυτή και να επικεντρώσει τις προσπάθειές της σε βραχυπρόθεσμα μέτρα, για να επιδιορθώσει τις ρωγμές εν κινήσει, ώστε το πλοίο να μην βυθιστεί πριν από τις εκλογές, αργότερα μέσα στο 2023.
Εν τω μεταξύ, οι αγορές έχουν ήδη αρχίσει να καταρρέουν και οι άνθρωποι αρχίζουν να πανικοβάλλονται. Μερικοί έμποροι αποφασίζουν να μειώσουν τα διαθέσιμα προς πώληση εμπορεύματά τους και να δημιουργήσουν αποθέματα, και οι άνθρωποι βγαίνουν για να αγοράσουν τρόφιμα μακράς διαρκείας, μόλις λάβουν τους μισθούς τους. Αυτό είναι ενδεικτικό μιας ταχέως μειούμενης ζήτησης για πέσος Αργεντινής, η οποία δεν έχει ούτε άγκυρα ούτε πάτο.
Το φωτεινό σημείο αυτής της τρομερής κατάστασης στην οποία βρίσκεται η Αργεντινή, είναι ότι μπορεί να γίνει καταλύτης για μια νέα εκκίνηση για ολόκληρη την περιοχή. Πολλοί άνθρωποι στην Αργεντινή περίμεναν να συμβεί αυτό και προετοιμάζονταν. Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν αποταμιεύσει σε δολάρια ΗΠΑ και σε πραγματικά περιουσιακά στοιχεία. Ορισμένες από αυτές τις αποταμιεύσεις βρίσκονται στο τραπεζικό σύστημα, αλλά υπάρχει μια γενική δυσπιστία, και προς τις τράπεζες. Μερικοί οικονομολόγοι εικάζουν ότι υπάρχουν δισεκατομμύρια δολάρια κρυμμένα κάτω από στρώματα. Η αλλαγή νομίσματος έχει ήδη ξεκινήσει de facto. Για τα περισσότερα μη καταναλωτικά αγαθά, όπως τα σπίτια και τα αυτοκίνητα, η τιμολόγηση και η αγοραπωλησία γίνεται σε δολάρια ΗΠΑ. Αυτή είναι μια τάση που θα επεκταθεί όπου είναι δυνατόν στις συμβάσεις εργασίας και στις συναλλαγές στην αλυσίδα εφοδιασμού, καθώς το πέσο Αργεντινής συνεχίζει να χάνει αξία με ταχύτερους ρυθμούς.
Ο Javier Milei (Χαβιέρ Μιλέι), οικονομολόγος και υποψήφιος για την προεδρία της Αργεντινής, από σχετικά άγνωστος, έχει γίνει το μόνο όνομα που αναμένεται να συγκεντρώσει τον μεγαλύτερο αριθμό ψήφων στις προκριματικές εκλογές οποιουδήποτε κόμματος, συγκεντρώνοντας το 27% των συνολικών ψήφων. Ακολουθεί ο Horacio Rodríguez Larreta, νυν κυβερνήτης της πόλης του Μπουένος Άιρες και επί μακρόν συστημικός πολιτικός, με 22% του συνόλου των ψήφων.
.png)
Ο Milei προτείνει βαθιές και γρήγορες μεταρρυθμίσεις με απώτερο στόχο να αρχίσει να δημιουργεί ξανά ανάπτυξη. Οι βασικές υποσχέσεις της προεκλογικής του εκστρατείας συνίστανται στη εκκαθάριση της κεντρικής τράπεζας, στην παροχή θεσμικού πλαισίου για τη στήριξη της de facto δολαριοποίησης, και στον τερματισμό των ελλειμματικών δαπανών με μείωση του προϋπολογισμού κατά 15% έως 20% εκατό, μέσω της κατάργησης του προϋπολογισμού για υποδομές και των αναδιανεμητικών πολιτικών, χωρίς αρχικά να μειωθούν οι προνοιακές δαπάνες. Επιδιώκει επίσης την απορρύθμιση της αγοράς εργασίας, την απλοποίηση της φορολογικής δομής και την εξάλειψη των δασμών και των περιορισμών στο διεθνές εμπόριο.
Ο Μιλέι έχει δεχτεί έντονη κριτική από πολιτικούς αντιπάλους και ειδικούς προσκείμενους στην εξουσία για το σχέδιό του να αποσύρει το πέσο Αργεντινής από την κυκλοφορία, το οποίο χαρακτηρίστηκε ανέφικτο. Η αλήθεια είναι ότι η εκκαθάριση της κεντρικής τράπεζας δεν είναι πιο περίπλοκη από την εκκαθάριση οποιασδήποτε άλλης εταιρείας. Η κεντρική τράπεζα έχει και περιουσιακά στοιχεία και υποχρεώσεις. Στην περίπτωση της Αργεντινής, οι υποχρεώσεις είναι τα πέσος Αργεντινής και τα ομόλογα που πληρώνουν τόκο. Τα περιουσιακά στοιχεία είναι τα καθαρά συναλλαγματικά αποθέματα και τα ομόλογα της Αργεντινής.
Ο αριθμός των δολαρίων ΗΠΑ που απαιτείται για την ανάκτηση όλων των πέσος Αργεντινής και την επαναγορά των τοκοχρεωλυτικών ομολόγων εξαρτάται από τη συναλλαγματική ισοτιμία. Με τους τρέχοντες ρυθμούς, θα χρειαζόταν μεταξύ 30 και 35 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η ονομαστική αξία των ταμείων της Αργεντινής που κατέχει σήμερα η κεντρική τράπεζα είναι περίπου 70 δισεκατομμύρια δολάρια, αλλά επί του παρόντος διαπραγματεύονται στη Wall Street με περίπου είκοσι πέντε σεντς στο δολάριο. Εάν η κυβέρνηση σταματούσε να έχει έλλειμμα, θα ήταν εύκολο για την τιμή της αγοράς να αυξηθεί σε πάνω από πενήντα σεντς στο δολάριο, καθώς αυτή είναι η τιμή στην οποία διαπραγματεύονται τα χρεόγραφα της Σρι Λάνκα.
Αν και δεν προέρχεται από το ίδιο κόμμα με την τρέχουσα κυβέρνηση, ο Larreta αντιπροσωπεύει την συνέχιση του status quo όσον αφορά την οικονομική πολιτική. Κατά τη διάρκεια της επιδημίας του Covid-19 υποστήριξε και θέσπισε δρακόντεια μέτρα συγκρίσιμα με αυτά που επέβαλαν οι πολιτείες και οι τοπικές κυβερνήσεις της Νέας Υόρκης και της Καλιφόρνια. Δεν μπόρεσε να κρατήσει το έγκλημα υπό έλεγχο, επέτρεψε στους δικαιούχους της κοινωνικής πρόνοιας να μπλοκάρουν τους δρόμους καθώς διαμαρτύρονταν για αύξηση των επιδομάτων, και χρησιμοποίησε τον κυβερνητικό μηχανισμό της πόλης του Μπουένος Άιρες για προσωπικό του όφελος. Όλα αυτά είναι φυσιολογικά πράγματα για τους Αργεντινούς πολιτικούς.
Ο Larreta εκπροσωπεί την αντιπολίτευση με εμπειρία, αλλά δεν έχει ισχυρές απόψεις ή πεποιθήσεις: καθοδηγείται από ομάδες εστίασης και οι διάλογοί του αποτελούνται από φράσεις που έχουν κατασκευαστεί για να ακούγονται καλά, αλλά δεν έχουν βάθος. Μιλάει για ένα «ολοκληρωμένο σχέδιο» (θα μπορούσε επίσης να μεταφραστεί ως «ολιστικό σχέδιο») για την επίλυση των τρεχόντων προβλημάτων εδώ και μήνες, αλλά ποτέ δεν έδωσε λεπτομέρειες.
Στο βαθμό που ο Larreta έχει αναφέρει συγκεκριμένες πηγές έμπνευσης, έχει αποκαλέσει τον εαυτό του κεϋνσιανό και έχει υποστηρίξει τον έλεγχο των τιμών. Έχει εκφράσει επίσης μιαν αόριστη αντίθεση στις μεταρρυθμίσεις σοκ που πρότεινε ο Milei. Θέλει να θεωρείται ως η «υπεύθυνη» επιλογή, και οι μεταρρυθμίσεις τυχαίνει επίσης να είναι αντίθετες με τα προσωπικά του συμφέροντα. Κατά ανεξήγητο τρόπο, είναι η κεντροδεξιά επιλογή.
O Milei αναμένεται να συνεχίσει να ανέρχεται στις δημοσκοπήσεις. Είναι πλέον σχεδόν βέβαιο ότι, σε περίπτωση δεύτερου γύρου, θα ήταν ένας από τους δύο υποψηφίους , εάν κανένας υποψήφιος δεν λάβει το 45% των έγκυρων ψήφων ή το 40%με δέκα μονάδες προβάδισμα έναντι του επόμενου διεκδικητή στον πρώτο γύρο. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς μου, μια νίκη του Milei στον πρώτο γύρο είναι πλέον μια πραγματική πιθανότητα. Το αν μπορεί να αντιστρέψει τη διολίσθηση της Αργεντινής στον υπερπληθωρισμό είναι ένα άλλο ερώτημα.