Η Κίνα χρησιμοποίησε τον COVID-19 για να πουλήσει στους εμπορικούς της εταίρους μια δέσμη από ολοκληρωτικά μέτρα, ενώ γνώριζε ότι είναι αναποτελεσματικά. Ένα αυστηρό lockdown στην πιο διεθνή πόλη της Κίνας είναι ένας πολύ ορατός τρόπος να καταπνιγεί η αναμενόμενη δυσπιστία εν τη γενέσει της.
Η βαρβαρότητα στη Σαγκάη είναι πολύ αληθινή. Εκατομμύρια κάτοικοι της πάλαι ποτέ κοσμοπολίτικης οικονομικής πρωτεύουσας της Κίνας βρίσκονται υπό καθεστώς αυστηρού lockdown εδώ και ένα μήνα. Δεν τους επιτρέπεται να βγουν από το σπίτι ούτε για να πάρουν φαγητό, και έχουν εμφανιστεί βίντεο με πολλούς κατοίκους να ουρλιάζουν από τα μπαλκόνια τους σε απόγνωση. Τα τρόφιμα είναι ανεπαρκή και σάπια και η ιατρική περίθαλψη είναι πρακτικά απρόσιτη.
Όσοι είναι θετικοί στον COVID μεταφέρονται σε υπερπλήρη στρατόπεδα κράτησης που μοιάζουν με φυλακές. Τα βρέφη απομακρύνονται από τους γονείς τους. Τα κατοικίδια θανατώνονται. Οι απολογητές του lockdown σε όλο τον κόσμο προσπαθούν να διαχωρίσουν αυτήν την βαρβαρότητα από τις πολιτικές που οι ίδιοι υποστηρίζουν τα δύο τελευταία χρόνια.
Υπό το πρίσμα αυτού του αποτρόπαιου θεάματος, ορισμένοι υποστήριξαν ότι το κατηγορητήριο κατά του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος έχει καταπέσει. Νομίζοντας ότι καμία κυβέρνηση δεν θα έπεφτε τόσο χαμηλά ώστε να επιφέρει αυτού του είδους τη δυστυχία στους ίδιους της τους πολίτες, εκτός και αν πίστευε πως είναι απαραίτητο, το σκεπτικό είναι πως μπορούμε πλέον να εφησυχάσουμε, αντιλαμβανόμενοι ότι όλα αυτά ήταν μια μεγάλη παρεξήγηση.
Μην βιάζεστε όμως…
Δεν είναι σαφές εάν το lockdown στη Σαγκάη προήλθε από την κορυφή της ηγεσίας του ΚΚΚ προς τα κάτω, ή από κάτω προς τα πάνω από κάποιους αξιωματούχους της πόλης με υπερβάλλοντα ζήλο. Ωστόσο, το Πολιτικό Γραφείο, σε αυτό το σημείο, έχει επιτρέψει συνειδητά να προχωρήσει το lockdown στη Σαγκάη. Αν και μπορεί να μοιάζει με μια ανεξήγητη πράξη αυτο-δολιοφθοράς που την ξεπερνά μόνο η αντίστοιχη καταστροφή που προκάλεσαν στις χώρες τους οι δυτικοί ηγέτες τα τελευταία δύο χρόνια, το lockdown στη Σαγκάη εξυπηρετεί τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα του ΚΚΚ με διάφορους τρόπους.
1. Το lockdown στη Σαγκάη διατηρεί ζωντανή την (απατηλή) ιδέα του περιορισμού του ιού.
Στις αρχές του 2022, λόγω της περιρρέουσας πολιτικής ατμόσφαιρας και μιας πεισματικά επίμονης αντίστασης εκ μέρους των πολιτών, τα περισσότερα διατάγματα για τον COVID σε όλο τον κόσμο καταργήθηκαν προσωρινά, συχνά με ελάχιστη επιστημονική αιτιολόγηση. Ωστόσο, καθώς ο υπόλοιπος κόσμος απέσυρε τους περιορισμούς, η Κίνα επέστρεψε σε ένα σκληρό lockdown, πρώτα στο Χονγκ Κονγκ και στη συνέχεια, ακόμη πιο θεαματικά, στη Σαγκάη. Για τους επικριτές των διαταγμάτων γύρω από τη δημόσια υγεία, η επιστροφή των φρικιαστικών περιοριστικών μέτρων της Κίνας φαίνεται να είναι μια πλήρης διάψευση -αν χρειαζόταν κι άλλη δηλαδή- της φιλοσοφίας του περιορισμού του ιού.
Πιστεύει όμως κανείς πραγματικά ότι το ΚΚΚ θα αφήσει το lockdown στη Σαγκάη να «αποτύχει»; Το Κόμμα δεν δείχνει σημάδια εγκατάλειψης της πολυετούς τακτικής του να χρησιμοποιεί ψευδή δεδομένα. Αν και η Σαγκάη έχει αναφέρει εκατοντάδες χιλιάδες κρούσματα, δεν έχει ακόμη αναφέρει κανέναν θάνατο από COVID. Η ηγεσία του Κόμματος είναι σε θέση, και τελικά αυτό θα κάνει, να κηρύξει τη νίκη και να σταματήσει το lockdown ανά πάσα στιγμή. Και μια τέτοια νίκη θα την κοινοποιήσουν παντού οι απολογητές του εγκλεισμού, σαν μια υπενθύμιση ότι ένας ιός του αναπνευστικού μπορεί να νικηθεί, ακόμη και σε μια μητρόπολη όπως η Σαγκάη, μέσω ολοκληρωτικών μέτρων.
Προς το παρόν, το lockdown στη Σαγκάη καταδικάζεται σχεδόν παγκοσμίως από τους εξωτερικούς παρατηρητές. Αλλά το ίδιο συνέβη και με το lockdown της Γουχάν. Στη Σαγκάη, το ΚΚΚ επιστρατεύει πιο γνήσια βαρβαρότητα από ό,τι στη Γουχάν —αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι τα δεινά κατά τη διάρκεια του lockdown στη Γουχάν δεν ήταν αληθινά. Εκατομμύρια κάτοικοι της Γουχάν ήταν πραγματικά εγκλωβισμένοι. Ο Zhang Zhan, ένας από τους πρώτους επικριτές των άθλιων συνθηκών κατά τη διάρκεια του lockdown της Γουχάν, βρίσκεται ακόμα στη φυλακή.
Με ορισμένες εξαιρέσεις, οι δυτικοί υποστηρικτές των lockdown και των διαταγμάτων έχουν αποφύγει να πουν ευθέως στους ηγέτες τους να «αντιγράψουν την Κίνα». Αντίθετα, η Κίνα τους εξυπηρέτησε σαν μια αέναη δικαιολογία για την αποτυχία των δικών τους πολιτικών μέτρων. Όταν τα απαγορευτικά απέτυχαν, όπως αναπόφευκτα απέτυχαν παντού, το lockdown στη Γουχάν διατηρήθηκε σαν ένα παράδειγμα του τι θα μπορούσαν να επιτύχουν, αλλά μόνο σε μια χώρα που μπορεί να επιβάλλει αυτού του είδους τη βαρβαρότητα στους ίδιους της τους πολίτες – όπως στη Γουχάν δήθεν «σφραγίζοντας τις πόρτες των σπιτιών με οξυγονοκόλληση». Με αυτή τη λογική, η αποτυχία των lockdown στον υπόλοιπο κόσμο δεν ήταν μια αποτυχία των ίδιων των πολιτικών μέτρων, αλλά απλώς η αποτυχία να επιτευχθεί ένα αεροστεγές σφράγισμα.
Στις περισσότερες πολιτείες και χώρες -ιδιαίτερα στις φιλελεύθερες- οι πολιτικοί ηγέτες δεν είχαν προγραμματίσει ποτέ τα lockdown και τα διατάγματα που εφάρμοσαν. Μια «νίκη» στη Σαγκάη, πιο βάναυση από αυτή στη Γουχάν, θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως ένα ακόμη πιο θεαματικό παράδειγμα των οφελών για τη δημόσια υγεία που μπορεί να προσφέρει ο ολοκληρωτισμός - ένα επιχείρημα για την Κίνα και τους απολογητές του εγκλεισμού, ώστε να ξεκινήσουν εκ νέου το παιχνίδι του «κανένας αληθινός Σκωτσέζος».
2. Το lockdown στη Σαγκάη καθησυχάζει τους δυτικούς εμπορικούς της εταίρους ότι η Κίνα είναι τόσο ανόητη όσο υπήρξαν κι εκείνοι.
Καθώς οι δυτικές υγειονομικές αρχές συνεχίζουν να διαλύουν και να σπαταλούν την αξιοπιστία τους, όλο και περισσότεροι πολίτες θέτουν άβολα ερωτήματα σχετικά με τον ρόλο που έπαιξε η Κίνα στην αντίδραση απέναντι στον COVID-19. Για παράδειγμα, το βιβλίο μου είναι αυτή τη στιγμή ανάμεσα στα κορυφαία αποτελέσματα αναζήτησης της Amazon για το όνομα «Xi Jinping».
Η επιρροή της Κίνας στην παγκόσμια αντίδραση στον COVID-19 εξακολουθεί να θεωρείται απόκρυφο θέμα. Αλλά το ΚΚΚ το γνωρίζει. Ο τίτλος του βιβλίου, «Snake Oil» (σ.σ. «Νερό του Καματερού» σε ελεύθερη μετάφραση), ενώ είναι μια δυτική έκφραση, είναι εύκολα μεταφράσιμος και δίνει μια σαφή ένδειξη του τι αφορά το βιβλίο: . Το να εμπορεύεσαι κάτι, ενώ γνωρίζεις ότι είναι ελαττωματικό, αποτελεί ταμπού για όλους σχεδόν τους ανθρώπινους πολιτισμούς. Θεωρείται μια έμμεση μορφή κλοπής.
Ένα αυστηρό lockdown στην πιο διεθνή πόλη της Κίνας είναι ένας πολύ ορατός τρόπος να καταπνιγεί αυτή η ερμηνεία εν τη γενέσει της. Το καταστροφικό θέαμα καθησυχάζει τους αγχωμένους δυτικούς εμπορικούς της εταίρους, πείθοντάς τους ότι η Κίνα είναι εξίσου χαζή με εκείνους, και ότι πιστεύει πραγματικά στα μέτρα εγκλεισμού που τους πούλησε.
3. Το lockdown στη Σαγκάη είναι μια χρήσιμη πολιτική παράσταση για το ΚΚΚ, προσδένοντας ακόμα περισσότερο τον κινεζικό πληθυσμό στο Κόμμα.
Στις δυτικές χώρες, υπάρχει από παλιά ένα ταμπού ενάντια στο να επιβάλλουν οι ηγέτες κακουχίες στους δικούς τους πολίτες, εκτός κι αν αυτό είναι απολύτως απαραίτητο. Αυτό τους κάνει να πιστεύουν ότι το ΚΚΚ δεν θα επέβαλλε ποτέ αυτό το βάναυσο lockdown στη Σαγκάη, εκτός και αν πραγματικά πίστευε ότι θα λειτουργούσε.
Ωστόσο δεν υπάρχει αυτό το ταμπού στις κομμουνιστικές χώρες. Οι ηγέτες της Κίνας μπορούν να προξενήσουν όσα δεινά θέλουν στον λαό τους, όποτε το θελήσουν. Το παγκόσμιο σύστημα περιορισμού του COVID, όπως και το παγκόσμιο κομμουνιστικό σύστημα, αποτελούν τα ίδια μια προπαγάνδα. Αν και η βαρβαρότητα είναι πραγματική, τα μεμονωμένα ανθρώπινα όντα είναι απλώς πιόνια στην υπηρεσία ενός αφηγήματος, για έναν στόχο που δεν ήταν ποτέ εφικτός.
Ένας σκληροπυρηνικός κομμουνιστής όπως ο Xi Jinping, ο οποίος πέρασε ένα διάστημα σε στρατόπεδο καταναγκαστικής εργασίας ως νέος, δεν πρόκειται να χάσει τον ύπνο του επειδή κάποιοι τραπεζίτες στερήθηκαν κάποιες εξόδους τους σε εστιατόρια της Σαγκάης. Αντίθετα, οι κορυφαίοι ηγέτες της Κίνας είναι περισσότερο διατεθειμένοι να δουν το lockdown ως μια πρακτική που χτίζει χαρακτήρες. Ένα μάθημα στα πλουσιόπαιδα ότι οι θυσίες για το Κόμμα προηγούνται, και μια υπενθύμιση στους ανθρώπους σε όλη την Κίνα ότι πραγματικά «είναι όλοι μαζί σε αυτό».
***
Ο Michael P. Senger είναι δικηγόρος με έδρα τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ερευνά την επιρροή του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος στην αντίδραση του κόσμου στον COVID-19 από τον Μάρτιο του 2020. Είναι συγγραφέας του βιβλίου «Snake Oil: How Xi Jinping Shut Down The World».