Τύραννοι όλου του κόσμου, ενωθείτε!

Είναι ανατριχιαστικό το πώς η Κίνα, οι ΗΠΑ κι η Ρωσία αντιγράφουν ολοένα και περισσότερο η μία την άλλη. Δεν απέχουν πολύ από την τελική, παγκόσμια ισορροπία δυνάμεων στο δυστοπικό μυθιστόρημα «1984» του Όργουελ

Άρθρο του Jeffrey Tucker, που δημοσιεύτηκε στις 20 Μαρτίου 2022 από το Brownstone Institute. Χρόνος ανάγνωσης 6'. 

Ο Βλαντιμίρ Πούτιν απηύθυνε πρόσφατα μια ομιλία στο ρωσικό έθνος, στην οποία προέτρεψε τους συμπολίτες του να είναι υπομονετικοί με τα τρέχοντα προβλήματα. Είπε ότι εργάζεται για την αναδιάρθρωση της οικονομικής ζωής, ώστε να αντιμετωπίσει τη συνεχιζόμενη καταστροφή στην απασχόληση, την πρόσβαση σε αγαθά, την παραγωγικότητα, την τεχνολογία και τον πληθωρισμό. Είναι το παροδικό, εξήγησε, αποτέλεσμα των πολεμικών κυρώσεων, και για όλα φταίει η Δύση. 

Το έχει πλήρως υπό έλεγχο, λέει. Απλά εμπιστευτείτε την κυβέρνηση.

Πολλοί άνθρωποι την εμπιστεύονται. Οι άνθρωποι στις πόλεις είναι δύσπιστοι, αλλά ο ίδιος παραμένει ευρέως δημοφιλής στις αγροτικές περιοχές. Εν τω μεταξύ, η κυβέρνησή του φροντίζει να φιμώσει τους διαφωνούντες, να τιμωρήσει όσους διαμαρτύρονται και να ελέγξει τα μέσα ενημέρωσης. 

Αυτή η ιστορία σας ακούγεται κάπως οικεία, έτσι δεν είναι;

Η κυβέρνηση Μπάιντεν προτρέπει καθημερινά τους πολίτες να είναι υπομονετικοί με τα τρέχοντα προβλήματα. Φροντίζει να βρει τρόπους αντιμετώπισης του συνεχιζόμενου χάους με τον πληθωρισμό, τα φθίνοντα οικονομικά μεγέθη, τις ελλείψεις αγαθών, τις δυσκολίες στην εφοδιαστική αλυσίδα, τις ταχυδρομικές υπηρεσίες που μόλις και μετά βίας λειτουργούν, και ένα σύστημα υγείας που είναι μπουκωμένο, στρεβλωμένο και εξαιρετικά δαπανηρό. Για όλα φταίει ο Πούτιν που εισέβαλε στην Ουκρανία, κάτι που επομένως απαιτεί την επιβολή αυστηρών οικονομικών κυρώσεων, αυξάνοντας το κόστος στα πάντα. 

Είναι το τίμημα που πληρώνουμε για την ελευθερία! Το μόνο που πρέπει να κάνουμε είναι να εμπιστευτούμε την κυβέρνηση. Ο Μπάιντεν έχει τα προβλήματα υπό πλήρη έλεγχο. Ο κόσμος είναι δύσπιστος, αλλά ο ίδιος παραμένει δημοφιλής σε ορισμένους κύκλους, κατά βάση στις μεγάλες πόλεις των Πολιτειών που επικρατούν οι Δημοκρατικοί. Οι άνθρωποι υποφέρουν, αλλά γι’ αυτό φταίει μια άλλη χώρα. Εν τω μεταξύ, η κυβέρνηση φροντίζει να φιμώσει τους διαφωνούντες, να τιμωρήσει όσους διαμαρτύρονται και να ελέγξει τα μέσα ενημέρωσης. Όλος αυτός ο έλεγχος επιδεινώνεται. 

Καταντάει ανατριχιαστικό το πώς οι κυβερνητικές πολιτικές αντιγράφουν ολοένα και περισσότερο η μία την άλλη. Δεν απέχει πολύ από την τελική παγκόσμια ισορροπία στο μυθιστόρημα «1984» του Όργουελ : τρία μεγάλα κράτη με παρόμοιες δεσποτικές φιλοδοξίες, διαρκώς εναλλάσσονται μεταξύ τους στην δαιμονοποίηση των άλλων δύο, και στην παρότρυνση των πολιτών τους να κάνουν το ίδιο. Πάντα υπάρχει ένας αποδιοπομπαίος τράγος. 

Μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, είχαμε την αίσθηση ότι τα κράτη ανά τον κόσμο ανταγωνίζονταν ως προς τα οικονομικά και κοινωνικά τους συστήματα. Ποιο είχε την περισσότερη ελευθερία; Ποια έθνη ήταν πλούσια και ποια φτωχά; Τι είδους πολιτικές έχουν τα κράτη και ποιες είναι οι καλύτερες πολιτικές για την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ειρήνης;

Υπήρχε φυσικά ο Ψυχρός Πόλεμος, ο οποίος έφερε αντιμέτωπο τον «ελεύθερο κόσμο» με την αυτοκρατορία του κακού και τα αιχμάλωτα κράτη δορυφόρους της. Τι αθώα εποχή ήταν εκείνη! Διήρκεσε 40 χρόνια, τα οποία εκ των υστέρων μοιάζουν ως επί το πλείστον αρκετά καλά χρόνια για τη Δύση. Είχαμε μια αίσθηση του τι ήμασταν και τι δεν ήμασταν. Είχαμε ένα μοντέλο αυτού που δεν θέλαμε ποτέ να γίνουμε, δηλαδή ένα τυραννικό κομμουνιστικό κράτος. 

Οι εξελίξεις από το 1989 και μετά άλλαξαν ριζικά αυτή την αντίληψη. Ο κομμουνισμός εξαφανίστηκε, και ακόμη κι η ίδια η κομμουνιστική αυτοκρατορία της Κίνας άνοιξε την οικονομία της στο εμπόριο, την ιδιοκτησία και τις επιχειρήσεις. Αυτός ο δυαδικός κόσμος διαλύθηκε. Το πρωτόγονο κομμάτι του εγκεφάλου μας, που αναζητά εύληπτες ιστορίες, αντιμετώπισε την πρόκληση νέων μορφών του τι δεν πρέπει να γίνουμε. Η τρομοκρατία ταίριαξε με το ποθούμενο για μερικά χρόνια, αλλά δεν μπορούσε να διαρκέσει. 

Καθώς κοιτάμε τώρα τις μεγάλες παγκόσμιες συμμαχίες — στις οποίες κυριαρχούν η Ρωσία, η Κίνα και οι ΗΠΑ και οι αντίστοιχοι σύμμαχοί τους — είναι όλο και πιο δύσκολο να διακρίνουμε κάποια διαφορά στις πολιτικές τους αρχές. Υπάρχει μια πίεση στις ΗΠΑ και τις υπόλοιπες χώρες του ΝΑΤΟ για ένα ολοκληρωτικό σύστημα κοινωνικής πίστωσης τύπου Κίνας. Η Ρωσία χρησιμοποιεί βάναυσες τακτικές για να καταστείλει τη διαφωνία, τις οποίες αντέγραψε από την Κίνα. Η Κίνα αντιγράφει το αμερικανικό σύστημα βιομηχανικών επιδοτήσεων, και δημοσιονομικών και νομισματικών κινήτρων. Οι ΗΠΑ αντιγράφουν την Κίνα στη στρατηγική του lockdown για την αναχαίτιση του ιού. 

Κάθε κράτος επιδιώκει το ίδιο πράγμα: τον απόλυτο πολιτικό και κοινωνικό έλεγχο, επιτρέποντας ταυτόχρονα μόνο τόση ελευθερία, όση χρειάζεται για να κρατήσει τη μηχανή της δημιουργίας πλούτου σε λειτουργία, ώστε να παρέχει τα κρατικά έσοδα. Κάθε χώρα έχει τις πολιτικές της ελίτ και τον διοικητικό της μηχανισμό.

Εκείνο που καθιέρωσε αυτό το σύστημα αλληλο-αντιγραφής ήταν τα lockdown του 2020. Ξεκίνησαν στην Κίνα, επεκτάθηκαν στην Ιταλία και αντιγράφηκαν γρήγορα από τις ΗΠΑ. Ήταν μια καταστροφική περίοδος, γιατί έδωσε το μήνυμα στον κόσμο: αυτή είναι η σωστή επιστήμη! Αν η Διακήρυξη των Δικαιωμάτων και το Σύνταγμα στις ΗΠΑ δεν ήταν αρκετά για να αποτρέψουν τα lockdown, τότε σίγουρα αυτός ο ιός θα είχε την δυνατότητα να μας σκοτώσει όλους! Πολύ γρήγορα ύστερα απ' αυτό, τα περισσότερα κράτη υιοθέτησαν αυτό ακριβώς το σύστημα. 

Αντέγραψαν επίσης τις ξέφρενες δημόσιες δαπάνες, τη νομισματική επέκταση, τις τακτικές της αστυνομοκρατίας, τους υποχρεωτικούς εμβολιασμούς, την μαζική επιτήρηση, τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς, και τη δαιμονοποίηση της διαφωνίας. Όλες οι κυβερνήσεις στον κόσμο διογκώθηκαν σε μέγεθος και εύρος. Και έχουν παραμείνει έτσι. Τώρα έχουμε απομείνει με τις επιπτώσεις του μαζικού και πανταχού παρόντος αυταρχισμού, συν τον αχαλίνωτο πληθωρισμό και το δημόσιο χρέος, μαζί με το φρενάρισμα της οικονομικής ανάπτυξης και τις ελλείψεις αγαθών. 

Όλα αυτά τα κράτη διατήρησαν επίσης τις αυτοκρατορίες των μέσων ενημέρωσης που απηχούν την κυρίαρχη άποψη, συν έναν Τύπο αντιφρονούντων στο περιθώριο, που μετά βίας γίνεται ανεκτός και συχνά πασχίζει για την προσοχή του κοινού και για την επιβίωσή του ακόμα. 

Ποια κράτη στον κόσμο αντιστάθηκαν; Υπήρξαν μόνο λίγα. Σουηδία. Τανζανία. Νικαράγουα. Λευκορωσία. Νότια Ντακότα. Αργότερα, οι πιο ανοιχτές πολιτείες στον κόσμο ήταν στις ΗΠΑ: Τζόρτζια, Φλόριντα, Τέξας, Νότια Καρολίνα, Ουαϊόμινγκ. Αυτά είναι τώρα τα πιο αντισυστημικά μέρη στον κόσμο, πραγματικοί τόποι ελευθερίας. Κάποια άλλα, σχεδόν λογικά μέρη είναι η Δανία, η Νορβηγία και η Ολλανδία. 

Από όσο γνωρίζω, πριν από δέκα χρόνια, κανείς δεν είχε προβλέψει ότι αυτές θα ήταν οι νέες ελεύθερες περιοχές σε ολόκληρο τον πλανήτη Γη. 

Στο βιβλίο του Όργουελ, υπάρχουν τρία υπερκράτη που κυβερνούν για πάντα τον κόσμο: η Ωκεανία, η Ευρασία και η Ανατολική Ασία. Αυτό είναι το μέλλον μας; Μπορεί. Βασικά αμφιβάλλω. Αυτό που στην πραγματικότητα βλέπουμε να συμβαίνει είναι μια παγκόσμια αφύπνιση υπέρ της ελευθερίας. Συμβαίνει. Σιγά σιγά, αλλά είναι εκεί έξω. Ένας σημαντικός παράγοντας εδώ είναι το πόσο άσχημα ανταποκρίθηκαν οι ελίτ. Τα σχέδιά τους απέτυχαν, και έχουν προξενήσει μόνο φτώχεια και χάος. Η κυρίαρχη νοοτροπία του ελέγχου έχει δημιουργήσει πάρα πολλές ανωμαλίες για μπορεί να διατηρεί ακόμα την εμπιστοσύνη του πληθυσμού. 

Ο Μπάιντεν, ο Πούτιν και ο Σι Τζινπίνγκ αντιμετωπίζουν όλοι το ίδιο πρόβλημα: προεδρεύουν σε συστήματα που υπολειτουργούν και προκαλούν τεράστια αναταραχή σε όλα τα επίπεδα. Οι ηγέτες αλληλοκατηγορούνται, ενώ οι άνθρωποι σε όλες τις χώρες αφήνονται να υποφέρουν. Είμαστε μόνο στην αρχή, αλλά αυτή η στρατηγική της αποποίησης των ευθυνών θα μπορούσε να τελειώσει πολύ άσχημα για την αλαζονική τάξη των πολιτικών, που ονειρεύεται την κατάργηση κάθε ορίου στην εξουσία της. 

Η μεγάλη ελπίδα που έχουν οι λάτρεις της ελευθερίας είναι η αντικατάσταση ενός συνόλου πολιτικών ηγετών με ένα διαφορετικό σύνολο. Πρόκειται για κάτι απαραίτητο και πιθανότατα θα συμβεί, αλλά είναι μόνο η αρχή της λύσης. Μάθαμε τα τελευταία δύο χρόνια ότι το πραγματικό πρόβλημα βρίσκεται πολύ βαθύτερα. 

Η πολιτική ηγεσία σε αυτές τις χώρες έχει γίνει η πρόσοψη ενός προβλήματος πάνω στο οποίο οι πολίτες έχουν ελάχιστο, έως καθόλου, έλεγχο: το επιτελικό κράτος, που είναι μη εκλεγμένο και έχει εδραιωθεί εις βάθος στο να διαχειρίζεται την πλουσιοπάροχα χρηματοδοτούμενη γραφειοκρατία. Αυτό το κράτος αγνοεί ως επί το πλείστον τα πήγαιν’ έλα των πολιτικών ηγεσιών. Στην πραγματικότητα, τις περιφρονεί. Αυτός ο μηχανισμός είναι, που έχει αναλάβει τον πλήρη έλεγχο στις περισσότερες χώρες του κόσμου. Οποιαδήποτε πολιτική αλλαγή στην οποία αξίζει να επικεντρωθεί κανείς, πρέπει να τον αντιμετωπίσει γρήγορα και ολοκληρωτικά. 

Επιπλέον, αυτό το επιτελικό κράτος έχει βρει ένα θαυμάσιο κόλπο για να παρακάμπτει τα νομικά όρια της δράσης του κράτους: έχει αναπτύξει μια στενή σχέση με τους μεγαλύτερους παίκτες στον ιδιωτικό τομέα, που μπορούν να δικαιολογήσουν οποιοδήποτε επίπεδο παρακολούθησης ή λογοκρισίας, με βάση την επιφανειακή αλήθεια ότι είναι απλώς ιδιωτικοί φορείς και επομένως δεν υπόκεινται στους κανόνες που περιορίζουν τις κυβερνήσεις. 

Αυτό το νέο σύστημα αποτελεί μια δραματική πρόκληση για την αποστολή των φιλελεύθερων, οι οποίοι τώρα περιβάλλονται από εχθρούς, από όλες τις πλευρές. Η βασική μάχη της εποχής μας δεν αφορά μόνο τον περιορισμό της εξουσίας του κράτους, η οποία έχει κάνει μεταστάσεις προς κάθε κατεύθυνση σε όλο τον κόσμο, αλλά και της ισχύος των συμμάχων του στην βιομηχανία και στα μέσα ενημέρωσης. Η φιλελεύθερη αποστολή έχει πολύ λίγη εμπειρία σε αυτόν τον τομέα. Η λύση πιθανότατα έγκειται σε μια δραματική αλλαγή στη επικρατούσα νοοτροπία: την αντικατάσταση της δίψας για εξουσία με την αγάπη για την ίδια την ελευθερία.         

***

Ο Jeffrey A. Tucker είναι Ιδρυτής και Πρόεδρος του Ινστιτούτου Brownstone και συγγραφέας πολλών χιλιάδων άρθρων στον επιστημονικό και καθημερινό Τύπο, καθώς και δέκα βιβλίων μεταφρασμένων σε 5 γλώσσες, με πιο πρόσφατο το Liberty ή Lockdown. Είναι επίσης ο αρχισυντάκτης του The Best of Mises. Μιλάει δημόσια για θέματα οικονομίας, τεχνολογίας, κοινωνικής φιλοσοφίας και πολιτισμού.