Στο βιβλίο The Parasitic Mind οι διαβόητοι «πολεμιστές της κοινωνικής δικαιοσύνης» (Social Justice Warriors) θα βρουν τον μάστορά τους στο πρόσωπο του Gad Saad, και οι αναγνώστες θα επωφεληθούν από τις πολλές, ερεθιστικές για τη σκέψη, ιδέες του.
The Parasitic Mind: How Infectious Ideas Are Killing Common Sense (Τα παράσιτα του νου: Πώς οι μολυσματικές ιδέες σκοτώνουν την κοινή λογική), του Gad Saad. Εκδόσεις Regnery, 2020. 240 σελίδες. Άρθρο-βιβλιοπαρουσίαση του David Gordon για το Mises Institute.
Ο Gaad Saad, ψυχολόγος που ειδικεύεται στην εφαρμογή της εξελικτικής βιολογίας για τη μελέτη της συμπεριφοράς των καταναλωτών, έγραψε ένα βιβλίο μεγάλης αξίας και, επιπλέον, ένα βιβλίο που απαιτεί μεγάλο θάρρος να γραφεί. Το βιβλίο είναι γεμάτο με ενδιαφέρουσες ιδέες, και εδώ έχω τον χώρο για να αναφέρω μόνο μερικές απ’ αυτές.
Αυτό που με προσέλκυσε περισσότερο στο βιβλίο, είναι ότι ο Saad έχει έναν έντονα φιλοσοφικό τρόπο σκέψης, και ως εκ τούτου, ασχολείται με τις σύγχρονες προσπάθειες του συρμού να καταργηθεί η ύπαρξη αντικειμενικής αλήθειας. Γράφει:
«Ο κεντρικός στόχος αυτού του βιβλίου είναι να διερευνήσει ένα άλλο σύνολο παθογόνων που είναι εξίσου επικίνδυνα [σ.σ. όσο και τα βιολογικά] για την ανθρώπινη κατάσταση: τα παρασιτικά παθογόνα του ανθρώπινου νου. Αυτά απαρτίζονται από τα πρότυπα σκέψης, τα συστήματα πεποιθήσεων, τις στάσεις και νοοτροπίες, που παρασιτούν στην ικανότητα κάποιου να σκέφτεται σωστά και με ακρίβεια. Μόλις αυτοί οι ιοί του νου καταλάβουν τα νευρωνικά του κυκλώματα, το θύμα χάνει την ικανότητά του να χρησιμοποιεί τον κοινό νου, τη λογική, και την επιστήμη για να ερμηνεύσει τον κόσμο. Αντ' αυτού, βυθίζεται σε μια άβυσσο απροσμέτρητης τρέλας, που μπορεί να την περιγράψει κανείς ως μια ξεροκέφαλη και αλαζονική αποφυγή της πραγματικότητας, την κοινής λογικής και της αλήθειας.» (σελ. 17)
Τα ψυχο-διανοητικά παράσιτα που ο Saad έχει κατά νου είναι σε μεγάλο βαθμό εκείνα που αρνούνται ότι τα ανθρώπινα όντα διαθέτουν μια βιολογικά δοσμένη φύση. Λέει, για παράδειγμα:
«Πολλές ιδέες-παθογόνα τις συνδέει ένα κοινό νήμα, μια βαθιά επιθυμία να απελευθερώσουν τους ανθρώπους από τα δεσμά της πραγματικότητας. Πάρτε, για παράδειγμα, την υπόθεση περί του ανθρώπινου νου ως άγραφου χαρτιού. Αυτή η υπόθεση θεωρεί ότι οι άνθρωποι γεννιούνται δίχως οποιοδήποτε βιολογικά εξελιγμένο προσχέδιο ή έμφυτες ατομικές διαφορές. Οι τροχιές μας στη ζωή θεωρείται ότι διαμορφώνονται εξ ολοκλήρου από το διαφορετικό περιβάλλον με το οποίο ήρθαμε σε επαφή.» (σελ. 70)
Είναι ακριβώς εδώ που ο Saad εκδηλώνει το θάρρος του, καθώς οι οπαδοί πολλών μοντέρνων κινημάτων αρνούνται αυτό που πιστοποιεί, και έχουν μάλιστα επιδείξει μεγάλη ετοιμότητα στο μποϊκοτάζ και στην προγραφή αντιφρονούντων σε μαύρες λίστες. Ο Saad μας λέει ότι
«οι ιδέες-παθογόνα στις πανεπιστημιουπόλεις εμπίπτουν σε πολλές ευρείες κατηγορίες. Ο μεταμοντερνισμός υποστηρίζει ότι όλες μας οι γνώσεις είναι σχετικές (χωρίς αντικειμενικές αλήθειες)…. Ο κοινωνικός κονστρουκτιβισμός προτείνει ότι η μεγάλη πλειονότητα των ανθρώπινων συμπεριφορών, επιθυμιών και προτιμήσεων δεν σχηματίζονται από την ανθρώπινη φύση ή τη βιολογική μας κληρονομιά, αλλά από την κοινωνία, πράγμα που σημαίνει, μεταξύ άλλων, ότι δεν υπάρχουν βιολογικά καθορισμένες διαφορές ανάμεσα στα φύλα, αλλά μόνο πολιτισμικά επιβαλλόμενοι «έμφυλοι ρόλοι». Ο ριζοσπαστικός φεμινισμός ισχυρίζεται ότι αυτοί οι έμφυλοι ρόλοι οφείλονται σε κάποιες νεφελώδεις και δόλιες δυνάμεις της πατριαρχίας. Ο διεμφυλικός ακτιβισμός ισχυρίζεται ότι το βιολογικό φύλο και το αρσενικό ή θηλυκό «γένος» είναι μη δυαδικές, ρευστές κατασκευές. Επιστημονικά, ο μεταμοντερνισμός, ο κοινωνικός κονστρουκτιβισμός, ο ριζοσπαστικός φεμινισμός και ο διεμφυλικός ακτιβισμός έχουν όλοι βασιστεί σε αποδεδειγμένα ψεύδη.» (σελ. 69)
Ο Saad δίνει μεγάλη έμφαση στα ευρήματα, όπως τα θεωρεί, της εξελικτικής βιολογίας, αλλά πώς ξέρουμε ότι αυτά τα ευρήματα είναι αληθινά και, επιπλέον, τόσο ακλόνητα αποδεδειγμένα, ώστε η αντίσταση σε αυτά να μπορεί να χαρακτηριστεί ως ψυχοπαθολογία; Σε ένα κρίσιμο απόσπασμα, λέει ότι η εξελικτική θεωρία υποστηρίζεται από «δίκτυα συσσωρευμένων αποδείξεων». «Αυτή η προσέγγιση είναι η επιτομή του δώρου της ανθρώπινης διάνοιας. Μοιάζει με την κατασκευή ενός παζλ. Κανένα κομμάτι δεν αρκεί για να δείτε την πλήρη εικόνα, αλλά μόλις όλα τα κομμάτια τοποθετηθούν στις σωστές τους θέσεις, το τελικό σχέδιο εμφανίζεται ξεκάθαρα.» (σελ. 146).
Ο Saad, όπως αναδύεται από το βιβλίο, πιστεύει ακράδαντα ότι η επιστήμη είναι ο καλύτερος τρόπος που διαθέτουμε για να κατακτήσουμε την αντικειμενική αλήθεια. «Οι φιλόσοφοι έχουν προτείνει πολλά πλαίσια για τον καθορισμό της αλήθειας. Οι μαθηματικές αποδείξεις, για παράδειγμα, είναι αξιωματικές αλήθειες . Οι εμπειρικές αλήθειες , από την άλλη πλευρά, αποτελούν την αναζήτηση της επιστημονικής μεθόδου.» (σελ. 143). Οι απόψεις του Saad για την εξέλιξη και την επιστήμη αξίζουν να τις αναλογιστούμε προσεκτικά, αλλά ο στόχος μου εδώ είναι να περισσότερο να τις παρουσιάσω, παρά να τις αξιολογήσω. Ωστόσο, θα σημειώσω ένα πρόβλημα. Όταν λέει ότι «η επιστημονική μέθοδος είναι το παγκόσμιο επιστημολογικό πλαίσιο για την κατανόηση του κόσμου γύρω μας» (σελ. 57), κάνει μια δήλωση που εκλαμβάνει ως αληθή, παρ’ όλο που πρόκειται για μια φιλοσοφική, κι όχι επιστημονική, δήλωση.
Στην έμφαση που δίνει στην αντικειμενικότητα της λογικής και του ορθολογισμού, ο Saad βρίσκει έναν σύμμαχο στο πρόσωπο του Ludwig von Mises, τον οποίο αναφέρει:
«Το σύγχρονο προοδευτικό κλισέ θεωρεί αξιέπαινο το να υποστηρίζει κανείς πως οι διαφορετικές φυλές, οι πολιτισμοί, ή οι θρησκείες έχουν διαφορετικούς τρόπους απόκτησης της γνώσης. Ωστόσο, πριν από όχι πολύ καιρό, η ιδέα ότι άτομα διαφορετικών φυλών ή τάξεων διέθεταν διαφορετικούς τρόπους σκέψης και συλλογισμού, ανήκε στους ρατσιστές και άλλους παλιανθρώπους. Ο Ludvig von Mises… επινόησε τον όρο «πολυλογισμός» για να περιγράψει αυτήν ακριβώς την τρέλα. Ο Mises έκανε έναν διαχωρισμό μεταξύ του μαρξιστικού πολυλογισμού και του φυλετικού πολυλογισμού…. Ο Πολυλογισμός είναι μια αντι-επιστημονική ιδέα, όπως γνώριζε πολύ καλά ο Mises …. Δεν υπάρχει «μαύρος νους» ή «λευκός νους», ούτε «τρόπος απόκτησης γνώσης του λευκού άνδρα» ή «ιθαγενής τρόπος απόκτησης γνώσης», υπάρχει μόνο μία αλήθεια και τη βρίσκουμε μέσω της επιστημονικής μεθόδου.» (σελ. 59-60)
Ενδέχεται να υπάρξει μία αντίρρηση από κάποιους αναγνώστες, αλλά ο Saad έχει την απάντηση. Ο Saad μας λέει ότι υπάρχει μόνο ένας τρόπος γνώσης, όχι χωριστοί τρόποι γνώσης ανδρών και γυναικών, αλλά -σε αντίθεση με εκείνες που αποκαλεί ριζοσπαστικές φεμινίστριες- ο ίδιος δεν είναι που τονίζει τις βιολογικές διαφορές στη συμπεριφορά ανδρών και γυναικών; Ο Saad απαντά ότι δεν υπάρχει αντίφαση: υπάρχουν εξελικτικοί λόγοι, τόσο για την οικουμενικότητα της λογικής, όσο και για τις έμφυλες διαφορές στη συμπεριφορά.
Για να συνεχίσει η επιστήμη να εξελίσσεται, είναι απαραίτητο να είναι ανοιχτά όλα τα μέτωπα της έρευνας. Αυτή η ανοιχτότητα δεν πρέπει να υποχωρήσει στις απαιτήσεις ορισμένων «καταπιεσμένων» ομάδων πως πρέπει να απαγορευτούν οι αμφιλεγόμενες απόψεις που πληγώνουν τα συναισθήματά τους:
«Δεδομένου ότι είναι τόσο εσφαλμένες, πώς υπερασπίζονται οι ιδεολόγοι τις παθογόνους ιδέες τους; Υπό ολοκληρωτικά καθεστώτα, η λύση είναι άμεση. Ποινικοποιείτε, αν δεν καταστέλλετε βίαια (ή δεν σκοτώνετε) οποιεσδήποτε αντιτιθέμενες φωνές. Στη Δύση, η ιδεολογική κατήχηση είναι πιο υποδόρια. Επιτυγχάνεται με το ήθος της πολιτικής ορθότητας και ενισχύεται αποτελεσματικότερα δημιουργώντας πανεπιστημιουπόλεις που στερούνται πνευματικής ποικιλομορφίας … οι διανοητικοί τρομοκράτες υπαγορεύουν σε ολόκληρες γενιές μωρόπιστων φοιτητών να παραμένουν σιωπηλοί στις θέσεις τους στην τάξη, ενώ τους ενσταλάζουν αντι-επιστημονικές ανοησίες.» (σελ. 92)
Στο βιβλίο The Parasitic Mind οι διαβόητοι «πολεμιστές της κοινωνικής δικαιοσύνης» (Social Justice Warriors) θα βρουν τον μάστορά τους στο πρόσωπο του Gad Saad, και οι αναγνώστες θα επωφεληθούν από τις πολλές, ερεθιστικές για τη σκέψη, ιδέες του.
***
Ο David Gordon είναι Senior Fellow του Mises Institute και συντάκτης του Mises Review.
[Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο Mises Institute με τίτλο :The "Mind Viruses" Creating Social Justice Warriors ]