Το δικαίωμα στη ζωή δεν είναι δικαίωμα στην υγεία και την ασφάλεια. Δεν είναι δικαίωμα να επιβάλλουμε τις δικές μας σταθμίσεις περί κινδύνου στους άλλους ανθρώπους
Καθώς η στρατιωτική χούντα της Μιανμάρ δίωκε την λαοφιλή, φιλοδημοκρατική ηγέτιδα της χώρας Aung San Suu Kyi τη Δευτέρα για μια φερόμενη παραβίαση των περιορισμών για τον COVID, οι Αυστραλοί αξιωματούχοι ήταν απασχολημένοι να αυτό-εξευτελίζονται με παρόμοιο τρόπο στην υπόθεσή εναντίον του Σέρβου αστέρα του τένις Novak Djokovic.
Ο Τζόκοβιτς, ο νούμερο ένα τενίστας στον κόσμο, ταξίδεψε στη Μελβούρνη για να υπερασπιστεί τον τίτλο του στο Australian Open. Ωστόσο, συνελήφθη από την Αυστραλιανή Συνοριακή Δύναμη (ABF) την περασμένη Τετάρτη, με το που προσγειώθηκε στο αεροδρόμιο Tullamarine. Η κυβέρνηση της Πολιτείας Βικτόρια του είχε χορηγήσει εξαίρεση από την εθνική εντολή εμβολιασμού της χώρας, η οποία απαιτεί από όλους τους ξένους επισκέπτες να εμβολιάζονται κατά του COVID-19, με το αιτιολογικό ότι πρόσφατα ανάρρωσε από τον ιό. Ωστόσο, οι ομοσπονδιακοί κανονισμοί της χώρας δεν αναγνωρίζουν τη φυσική ανοσία ως εναλλακτική λύση στον εμβολιασμό και η ABF έκρινε άκυρη την εξαίρεση του Τζόκοβιτς. Οι αξιωματούχοι τον κράτησαν για οκτώ ώρες προτού τον στείλουν σε ένα αυτοσχέδιο ιατρικό κέντρο κράτησης σε ένα ερειπωμένο ξενοδοχείο για να περιμένει μια ακρόαση.
Η άφιξη του Τζόκοβιτς προκάλεσε μια σειρά από Αυστραλούς πολιτικούς να δηλώσουν ότι δεν θα ανεχτούν τα δύο μέτρα και σταθμά και ότι οι κανόνες τους σχετικά με τον COVID ισχύουν τόσο για τους πλούσιους, υγιείς αθλητές όσο και για όλους τους άλλους, ανεξάρτητα από την κατάσταση του ανοσοποιητικού τους. Η βίζα του Τζόκοβιτς ακυρώθηκε. Ο εννέα φορές νικητής του Australian Open ενημερώθηκε ότι δεν θα του επιτρεπόταν να παίξει. «Ενώ η κυβέρνηση της Βικτώριας και το Tennis Australia μπορεί να επιτρέψουν σε έναν μη εμβολιασμένο παίκτη να αγωνιστεί στο Australian Open, είναι η κυβέρνηση της Κοινοπολιτείας που επιβάλλει τις απαιτήσεις μας στα αυστραλιανά σύνορα», δήλωσε η υπουργός Εσωτερικών Κάρεν Άντριους. «Εάν ένα άτομο που φτάνει στη χώρα δεν είναι εμβολιασμένο, πρέπει να παράσχει μια βάσιμη απόδειξη ότι δεν μπορεί να εμβολιαστεί για ιατρικούς λόγους».
Φεύ, αποκαλύφθηκε τη Δευτέρα ότι η ίδια η κυβέρνηση παραβίαζε τον δικό της λόγο όταν ακύρωνε τη βίζα του Τζόκοβιτς. Αφού εξορίστηκε σε ένα ξενοδοχείο που έχει μετατραπεί σε καταφύγιο προσφύγων, υποτίθεται ότι είχε διορία μέχρι τις 8:30 π.μ. το επόμενο πρωί για να συμβουλευτεί τους δικηγόρους του και να παρουσιάσει στοιχεία προς υπεράσπισή του. Αλλά το ABF ακύρωσε με συνοπτικές διαδικιασίες τη βίζα του στις 7:40 π.μ., εμποδίζοντάς του να υποβάλει την ένστασή του. Στην ακρόαση της Δευτέρας, ο δικαστής Άντονι Κέλι επαν-επικύρωσε τη βίζα του Τζόκοβιτς, λέγοντας ότι οι ενέργειες της κυβέρνησης ήταν «παράλογες». «Όλοι παίζουμε με τους ίδιους κανόνες», είπε ο Kelly , αλλά σε αυτήν την περίπτωση, «αυτοί οι κανόνες δεν τηρήθηκαν». Στη βιασύνη τους να πετάξουν το εγχειρίδιο κανόνων πάνω στον Τζόκοβιτς, οι Αυστραλοί αξιωματούχοι υπερέβαλαν εαυτούς και το πέταξαν έξω από το παράθυρο.
Πολλοί ήταν έξαλλοι που η κυβέρνηση έχασε. Ένας τίτλος έγραψε: «Η εξαίρεση από το εμβόλιο για το Australian Open θα καθιερώσει τον Novak Djokovic ως τον κορυφαίο κακό του τένις». Ένας άλλος έγραψε : «Ο Τζόκοβιτς κέρδισε τη δικαστική του υπόθεση, αλλά λίγοι Αυστραλοί τον επευφημούν». Ο συγγραφέας προσπάθησε να εξηγήσει γιατί, λέγοντας, «για εκατομμύρια Αυστραλούς, παραμένουν νωπές οι μνήμες του ασυμβίβαστου κλεισίματος των συνόρων και άλλων περιορισμών λόγω πανδημίας».
Το υγειονομικό καθεστώς της Αυστραλίας
Το να κατανοήσουμε την αντίδραση στην κατάσταση του Τζόκοβιτς απαιτεί να κατανοήσουμε τι έχουν περάσει οι Αυστραλοί τα τελευταία δύο χρόνια.
Οι Αυστραλοί έχουν καταφέρει να διατηρήσουν τον αριθμό των θανάτων που σχετίζονται με τον COVID-19 σε εκπληκτικά χαμηλά επίπεδα, σε ένα σημείο που πέρασαν περισσότεροι από τρεις μήνες χωρίς να αναφερθεί ούτε ένας θάνατος από COVID σε όλη τη χώρα. Αλλά αυτό είχε τεράστιο κόστος, όχι μόνο για την αυστραλιανή οικονομία, η οποία βιώνει την πρώτη της ύφεση εδώ και τριάντα χρόνια (δεν αποτελεί έκπληξη, παρά τα τεράστια πακέτα τόνωσης ), αλλά και για τις οικογένειες και την ψυχική υγεία εκατομμυρίων Αυστραλών.
Ένας τεράστιος παράγοντας ήταν η υιοθέτηση από τη χώρα μιας στρατηγικής καταστολής «μηδενικού COVID» . Τα αυστηρά ανώτατα όρια στις διεθνείς αφίξεις εμπόδισαν δεκάδες χιλιάδες Αυστραλούς πολίτες να επιστρέψουν στην πατρίδα τους, ορισμένοι έμειναν εγκλωβισμένοι στο εξωτερικό για μήνες ολόκληρους, άλλοι για περισσότερο από ένα χρόνο. Σε εκείνους που ζουν στην Αυστραλία απαγορεύτηκε να φύγουν, και οι ταξιδιωτικές απαγορεύσεις εμπόδισαν και τους πολίτες ακόμα να ταξιδεύουν από τη μια Πολιτεία στην άλλη, πράγμα που σημαίνει ότι οι οικογένειες χωρίστηκαν όταν χρειάζονταν ο ένας τον άλλον περισσότερο από ποτέ. Οι πόλεις της Αυστραλίας επέβαλαν επίσης μερικά από τα αυστηρότερα και διαρκέστερα lockdown στον κόσμο. Η Μελβούρνη κλειδώθηκε έξι φορές τα τελευταία δύο χρόνια για συνολικά 263 ημέρες. Μόνο η Γιανγκόν της Μιανμάρ ανάγκασε τους πολίτες της σε απομόνωση για περισσότερες συνολικά ημέρες.
Η χώρα τελικά άρχισε να ανοίγει το περασμένο φθινόπωρο σύμφωνα με τα αυξανόμενα ποσοστά εμβολιασμού, που υποκινήθηκαν από «απίστευτα εκτεταμένα» διατάγματα εμβολιασμών , όπως το έθεσε ένας δικηγόρος . Αυτό συνέπεσε, ωστόσο, με την εμφάνιση της παραλλαγής Omicron. Έτσι, παρά όλες τις στερήσεις που επιβλήθηκαν στον αυστραλιανό λαό τα τελευταία δύο χρόνια, ο αριθμός των κρουσμάτων της χώρας έχει αυξηθεί κάθετα.
Η ηθική ουσία του ζητήματος
Στη συνέχεια, έρχεται ένας πλούσιος, νέος, υγιής αθλητής που τολμά να αμφισβητήσει την εξουσία και να διατηρήσει το δικαίωμά του « να επιλέγω αυτό που είναι καλύτερο για το σώμα μου ». Προφανώς φαίνεται άδικο το να μην χρειάζεται ένα άτομο να ακολουθεί τους κανόνες που πρέπει να ακολουθούν όλοι οι άλλοι. Τούτου λεχθέντος, η συνεπής εφαρμογή από μόνη της δεν καθιστά έναν κανόνα δίκαιο. Το ερώτημα που κάνουν σχεδόν όλοι είναι: Δεν θα έπρεπε ο Τζόκοβιτς να ακολουθεί τους ίδιους κανόνες με όλους τους άλλους; Αλλά το πιο σημαντικό ερώτημα για οποιονδήποτε κανόνα είναι: Πρέπει να υπάρχει αυτός ο κανόνας;
Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ένα πιο διχαστικό ζήτημα από τους υποχρεωτικούς εμβολιασμούς (εκτός ίσως από την άμβλωση). Από τη μία πλευρά, κάθε άτομο έχει δικαίωμα στο δικό του σώμα , το οποίο περιλαμβάνει το δικαίωμα να αποφασίζει τι μπαίνει σε αυτό. Από την άλλη, λένε κάποιοι, οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα να μην μολυνθούν, και αυτό το δικαίωμα υπερισχύει του δικαιώματος των άλλων ατόμων να μην εμβολιάζονται. Όπως υποστήριξε η Αμερικανική Ένωση Πολιτικών Ελευθεριών , «Τα εμβόλια είναι μια δικαιολογημένη εισβολή στην αυτονομία και τη σωματική ακεραιότητα. Αυτό μπορεί να ακούγεται δυσοίωνο, γιατί όλοι έχουμε το θεμελιώδες δικαίωμα στη σωματική ακεραιότητα και στο να παίρνουμε τις δικές μας αποφάσεις για την υγειονομική μας περίθαλψη. Όμως αυτά τα δικαιώματα δεν είναι απόλυτα. Δεν περιλαμβάνουν το δικαίωμα πρόκλησης βλάβης σε άλλους».
Είναι σίγουρα αλήθεια ότι η εν γνώσει μόλυνση άλλων ανθρώπων παραβιάζει τα δικαιώματά τους, γεγονός που είχε σοβαρές συνέπειες για την εμφάνιση του Τζόκοβιτς —χωρίς μάσκα— σε μια φωτογράφηση με παιδιά λίγο μετά από ένα θετικό τεστ για COVID-19.
Αλλά υπάρχει πράγματι κάτι τέτοιο, όπως υπονοεί αυτό το επιχείρημα, σαν το δικαίωμα στην προστασία από λοιμώξεις του αναπνευστικού – ένα δικαίωμα που δικαιολογεί την «παρείσφρηση στην αυτονομία και τη σωματική ακεραιότητα»; Εάν ναι, και αν είναι δουλειά του κράτους να προστατεύει τα δικαιώματα, τότε προκύπτει ότι το κράτος πρέπει να ορίσει την «προστασία» σε αυτό το πλαίσιο και να επιβάλει τα δικαιώματα των πολιτών της σε αυτήν. Μια κυβέρνηση θα έχει έτσι την εξουσία να κάνει αυτό που έκανε η αυστραλιανή κυβέρνηση: να εμποδίζει τους ανθρώπους να επιστρέψουν στη χώρα τους, να επανενωθούν με τις οικογένειές τους, να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, και γενικά να σταθμίσουν τους κινδύνους για τον εαυτό τους και να ενεργήσουν όπως τους βολεύει. Με άλλα λόγια, εάν οι άνθρωποι πράγματι έχουν δικαίωμα στην προστασία από ιώσεις, τότε το κράτος έχει την εξουσία όταν την επιβάλλει να παραβλέπει πολλά άλλα θεμελιώδη δικαιώματα. Αν αυτό είναι αλήθεια, τότε οι άνθρωποι έχουν δικαιώματα που απαιτούν αναγκαστικά την παραβίαση των δικαιωμάτων των άλλων. Πώς θα μπορούσε να ισχύει κάτι τέτοιο;
Αυτό το αίνιγμα υπογραμμίζει το πρόβλημα του να εξισώνεται το δικαίωμα στη ζωή με το δικαίωμα στην ασφάλεια. Με απλά λόγια, η ζωή δεν είναι ασφαλής. Όπως λέει και το ρητό, τα μόνα σίγουρα πράγματα στη ζωή είναι ο θάνατος και οι φόροι. Στην πραγματικότητα , το να ζούμε , σε αντίθεση με την απλή επιβίωση , απαιτεί να παίρνουμε κάθε λογής ρίσκο για να κάνουμε τη ζωή μας ό,τι θέλουμε να γίνει. Γι' αυτό οι άνθρωποι οδηγούν αυτοκίνητα και πετούν με αεροπλάνα, τρώνε ωμά ψάρια και κάνουν αλεξίπτωτο πλαγιάς, κάνουν σεξ χωρίς προστασία και ξεκινούν επιχειρήσεις που οι άλλοι πιστεύουν ότι είναι παράτολμες. Το δικαίωμα στη ζωή δεν είναι δικαίωμα στην υγεία και την ασφάλεια. Δεν είναι δικαίωμα να επιβάλλουμε τις δικές μας σταθμίσεις περί κινδύνου στους άλλους ανθρώπους. Είναι δικαίωμα να ενεργούμε με βάση τη δική μας κρίση για να κάνουμε τη ζωή μας όσο το δυνατόν καλύτερη, αρκεί να μην παραβιάζουμε τα ισότιμα δικαιώματα των γύρω μας.
Φαίνεται ότι η πλειοψηφία των Αυστραλών είτε δεν το έμαθε ποτέ, είτε το έχει ξεχάσει. Η θετική πλευρά της υπόθεσης Τζόκοβιτς ήταν ότι μας έδωσε την ευκαιρία να τη θυμηθούμε — ή να τη μάθουμε.
Οι επαγγελματίες αθλητές είναι από τους πιο υγιείς ανθρώπους στον κόσμο, και ο Τζόκοβιτς μπορεί να βρίσκεται στο κορυφαίο 1 τοις εκατό ακόμη και σε αυτό το υπο-σύνολο. Ωστόσο, αυτό που ουσιαστικά όλοι οι σχολιαστές απέτυχαν να αναγνωρίσουν είναι ότι η δουλειά αυτού του ανθρώπου εξαρτάται από την υγεία του, η οποία είναι συνάρτηση του τι βάζει στο σώμα του. Αν και μπορεί να διαφωνούμε με την εκτίμησή του για τους κινδύνους και τα οφέλη των εμβολίων κατά του COVID, είναι σαφές ότι ο άνθρωπος δεν είναι τρελός αν διστάζει ή ακόμα και αν αντιστέκεται στο να κάνει ένεση με κάτι που θεωρεί περιττό δεδομένου του πλαισίου του, συμπεριλαμβανομένων των στόχων, των αξιών του, της τρέχουσας κατάστασης της υγείας του και τα λοιπά. Αυτό που όντως έχουν κάνει οι περισσότεροι σχολιαστές είναι να αγνοούν αυτό το πλαίσιο. Προσποιούνται ότι ο εμβολιασμός δεν ενέχει σοβαρούς κινδύνους , παρ’ όλο που είναι τεκμηριωμένο γεγονός ότι έχει . Και ακόμα χειρότερα, προσποιούνται ότι έχουν τη γνώση και το πλαίσιο που απαιτούνται για να λάβουν αυτή την απόφαση για έναν άλλο άνθρωπο - έναν άνθρωπο που πιθανότατα σκέφτεται περισσότερο την υγεία και την ευεξία του από ό,τι μπορούν να διανοηθούν οι περισσότεροι άνθρωποι.
Φυσικά, εάν ο Τζόκοβιτς είχε covid αυτή τη στιγμή, θα ήταν πολύ πιο δικαιολογημένο το να περιοριστεί το ταξίδι του και να κρατηθεί μακριά από ένα γεγονός όπου θα μπορούσε να μολύνει άλλους. Αλλά δεν έχει , και το χρονικό σημείο της πρόσφατης μόλυνσης και ανάρρωσής του σημαίνει ότι στην πραγματικότητα θα βρισκόταν στην κορύφωση της ανοσίας του κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Αυστραλία.
Σαφώς, το φιάσκο της υπόθεσης Τζόκοβιτς στην Αυστραλία έχει ελάχιστη ή καθόλου σχέση με τη διαφύλαξη της «δημόσιας υγείας». Οι αυθαίρετες διακηρύξεις των Αυστραλών αξιωματούχων είχαν την χροιά ενός επιτηρητή γυμνασίου που θέλει να βάλει το δημοφιλή μαθητή στη θέση του. Η μόνη πιθανή απάντηση στο «γιατί;» που θέτει η υπόθεση του Τζόκοβιτς είναι: «Επειδή το λέω εγώ!»—μια κατάφωρη επίδειξη αυταρχικών ενστίκτων.
Η μεγάλη παράσταση της αυστραλιανής κυβέρνησης αρχικά απέτυχε και μπορούμε να ευχαριστούμε τα απομεινάρια της κοινωνίας των πολιτών της χώρας -τον διαχωρισμό των εξουσιών και τη διαδικασία του δικαστικού ελέγχου- που τερμάτισαν το θέαμα, έστω και προσωρινά. Ωστόσο, το θέατρο του COVID συνεχίζεται επειδή ένα κενό σε αυτές τις νομικές διασφαλίσεις έδωσε στον Υπουργό Μετανάστευσης Άλεξ Χοκ την μονομερή εξουσία να ακυρώσει τη βίζα του Τζόκοβιτς για δεύτερη φορά, κάτι που έκανε την Παρασκευή, μόλις τρεις ημέρες πριν από την έναρξη των αγώνων στο Australian Open. Ο Χοκ είπε ότι το έκανε για «λόγους υγείας και ευταξίας, στη βάση ότι ήταν προς το δημόσιο συμφέρον να το πράξει», προσθέτοντας ότι ο ίδιος και η αυστραλιανή κυβέρνηση «είναι σταθερά δεσμευμένοι στην προστασία των συνόρων της Αυστραλίας, ιδιαίτερα σε σχέση με τον COVID -19». Προφανώς ακόμη και εναντίον μη-φορέων, που δεν αποτελούν απειλή.
Είτε τον αγαπάτε, είτε τον μισείτε, ο Τζόκοβιτς έδωσε στους Αυστραλούς μια πολύτιμη ευκαιρία —να σταματήσουν για λίγο, να προβληματιστούν και να επανεξετάσουν τις επιπτώσεις των ατομικών δικαιωμάτων στην πολιτική για την πανδημία. Δυστυχώς, οι Αυστραλοί έστειλαν και τα δυο σερβίς τους στο φιλέ.
Σημείωση του συντάκτη: Αυτή η ιστορία ενημερώθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2022, μετά τη δεύτερη ακύρωση της βίζας του Νόβακ Τζόκοβιτς από τον Υπουργό Μετανάστευσης Άλεξ Χοκ. Αναδημοσιεύτηκε με άδεια από το The Objective Standard .